Bilgi Bankamız 62 Kategoride, 9052 Makale ve Konu Anlatımı içermektedir. Son Güncelleme: 27.01.2020 06:06

Hattiler – Hatti Uygarlığı – Hatti Sanatı


İçerik Hakkında Bilgi

  • Bu içerik 17.12.2008 tarihinde HeaT tarafından, Medeniyetler ve Ãœlkeler Tarihi Ansiklopedisi bölümünde paylaşılmıştır ve 1177 kez okunmuştur.
    Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum

İçerik ve Kategori Araçları


Orta Anadolu’daki Hatti Beylileri bir protohistorik (ön tarih) uygarlığıdır.

Hattiler Anadolu’nun yerli halkıdır. Tahminen 3. binin ortalarından beri küçük krallıklar, beylikler halinde yani kent-devleti olarak idare ediliyorlardı. Anadolu’nun orta bölgelerinde ve güney doÄŸusunda yerleÅŸmiÅŸlerdi. Prof. Emin Bilgiç, güneydoÄŸu Anadolu’;da Hattice yer adları saptamıştır.
2000 tarihlerinden itibaren teker teker Hititlerin eline geçtiler. Ancak yinede nüfusun çoğunluğunu oluşturuyorlardı.
Anadolu Yarımadasının bilinen en eski adı “Hatti Ãœlkesi” dir. 1700 yıl boyunca bu isimle anıldı Anadolu. Ä°lk olarak Mezopotamya kaynaklarında, Akkad Sülalesi Döneminde (2350-2150) bu adlandırmaya rastlıyoruz. VII.yy. Asur kaynaklarına dek bu adlandırma kullanılmıştır. Bu isim öylesine yerleÅŸmiÅŸti ki, 2000 lerde gelmeye baÅŸlayan Hititler bile yeni yurtlarından “Hatti Ãœlkesi” diye söz etmiÅŸlerdir.


Hattilere, Proto-Hitit demek yanlıştır. Hititler, Hattilerin devamı değildir. Bunlar dilleri ve ırkları tamamıyla ayrı iki halktır.

Hatti dili hakkında bilgilerimiz çok azdır. “Gökten düşen Ay tanrısı” konulu tablet (mitolojik bir öyküyü anlatır), Hattice ve Hititçe iki dillidir.
Hattiler, tanrı ve tanrı isimleri, coğrafi yer adları, mitolojileri ile Hititleri etkilemişlerdir.

Hattilerin okur yazar olduklarına dair belge ele geçmemiÅŸtir. Kendilerine özgü bir yazı ÅŸekilleri de bulunamamıştır. Hatti beyliklerinin KaniÅŸ’te olduÄŸu gibi Asurca bilen katibler kullanmışlardır.


Hattiler insan şekilli, hepsinin adı olan erkek ve kadın tanrılara taparlardı. Yani hayvana tapınma evresini geçmiş bir uygarlığa sahiptiler.


MAHMATLAR Buluntusu,
Hatti sanatı ürünü altın testi, Y. 17.8cm, MÖ.2300-2000,
Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi


Hatti sanatı örnekleri altın ve gümüş kaplar
ALACAHÖYÜK, HOROZTEPE, HASANOĞLAN, BEYCESULTAN, KÜLTEPE buluntuları


Alacahöyük buluntusu. Evreni simgeleyen tunç dinsel alem, Y. 34cm. Hatti sanatı ürünü MÖ. 2100-2000, Ankara And. Md. Mz.


ALACAHÖYÜK BULUNTULARI
Hatti sanatını yansıtan altın eserler. MÖ.2300-2000


Ankara-HasanoÄŸlan mezar buluntusu.
Gümüş heykel, Y. 24.4cm. Baş ve boyun bölümü ile göğüsleri ve üst gövdedeki şeritler altın. Hatti sanatı ürünü, Heykelin saçları, Hatti kaplarındaki bezemeler türünde. MÖ. 2100-2000,
Ankara And. Med. Mz.

HasanoÄŸlan heykelciÄŸi uzun boynu, düğme göğüsleri, çapraz askısı, üstü kazılmış noktacıklarla bezeli cinsel organı ile Orta Tunç Çağı idollerini anımsatır. Ama gövdenin arka yüzünde kalçanın doÄŸalcı yöntemle belirtilmiÅŸ olması bakımından, Anadolu’nun ilk natüralist yontu örneÄŸidir. Bu nedenle Hatti sanatının bir baÅŸyapıyı, bir ÅŸahaseridir. HasanoÄŸlan heykelciÄŸinin büyük ve kalın kemerli burnu, o dönemdeki Anadolu insanının etnik tipini açığa vurmaktdır.


HATTÄ° SANATI

Özgün Hatti sanatı. Eserlerini, altın. gümüş. elektron ve bronzda imal etmişlerdir. Vazo biçimleri, heykelcik tipleri, bezeme çeşitleri belirgin üslup birliği oluşturur. Bunlarda ve idoller, mühürler, ağırşaklar, vazocuklarda oluklu, yivli bezemeler, fırıldak motifi kullanılmıştır. Diademlerde ve kurslarda görülen kafes yada ızgara biçimindeki bezeme bir Hatti özelliği olup, Kültepe keramiklerinde de görülür.
Hayvan heykelciklerinde, diademlerde, kabarık nokta dizelere ya da ortaları noktalı bezemelere de rastlanır.

Alişar, Alacahöyük, Horoztepe, Ahlatlıbel, Etiyokuşu, Mahmatlar kazılarının OrtaTunç Çağı tabakaları, Hatti uygarlına ait, yukarıdaki özellikleri gösteren çok sayıda eser vermişlerdir.


Hatti ve Hititlerin çok sevdikleri “GÖKTEN DÜŞEN AY” mitosu

“KaÅŸku (Ay Tanrısı) gökten düştü. Åžimdi o Kilammar ( tapınak) üstüne düştü, Ancak onu kimse görmedi. Åžimdi Gök Tanrısı onun arkasından taÄŸmur saldı. Ve arkasından yaÄŸmur saÄŸanakları gönderdi. Onu korku aldı. Onu korku aldı.
Hapantalli aÅŸağıya onun yanına gitti, o zaman onunla konuÅŸtu. Gidiyor musun? Ne yapıyorsun?”



DAHA FAZLA BÄ°LGÄ°;

ANADOLU UYGARLIKLARI, Ord. Prof. Ekrem Akurgal
HATTÄ° ve HÄ°TÄ°T UYGARLIKLARI, Ord. Prof. Ekrem Akurgal
Alacahöyük Hafriyatı 1935 çalışmaları, Remzi Oğuz Arık, TTK.yay.-1937
Alacahöyük Hafriyatı 1936 çalışmaları, Hamit Z. Koşay, TTK yay.-1938
Alacahöyük Kazısı 1937-1939 çalışmaları, H. Z. Koşay, TTk.yay.-1944

(Visited 22 times, 1 visits today)


Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum

Bu içerik 17.12.2008 tarihinde HeaT tarafından, Medeniyetler ve Ãœlkeler Tarihi Ansiklopedisi bölümünde paylaşılmıştır ve 1177 kez okunmuştur. Bu içeriğin devamında incelemek isteyebileceğiniz 0 adet mesaj daha bulunmaktadır.

Hattiler - Hatti Uygarlığı - Hatti Sanatı orjinal içeriğine ulaşmak için tıklayın ...

Önceki MakaleÄ°lköğretim Kayıtları Yarın BaÅŸlıyor l 30 Temmuz 2008 Tarihinde Sona Erecek Sonraki MakaleAtatürk'ün Özlemleri | Atatürk’ün Türkiye İçin Yapmak Ä°stedikleri

Bu Makaleyle İlgili Fikirlerinizi ve Görüşlerinizi Diğer Ziyaretçilerle Paylaşabilirsiniz