Genelkurmay BaÅŸkanlarımız – Kronolojik Sıralama

Genelkurmay Başkanları

Mustafa İsmet İNÖNÜ

Orgeneral
Top.1319 (1903) – 1

3 Mayıs 1920 – 10 Kasım 1921

Türk Silahlı Kuvvetlerinin 1’inci Genelkurmay BaÅŸkanı olan Orgeneral Mustafa Ä°smet Ä°NÖNÃœ, 1884 yılında Ä°zmir’de doÄŸmuÅŸ, 1903 yılında Harp Okulundan mezun olmuÅŸtur.

Aynı yıl girdiÄŸi Harp Akademisini 1906 yılında bitirdikten sonra kurmay subay olarak Tabiiye ÖğretmenliÄŸi yapmış; Tümen, Kolordu ve Ordu Kurmaylığı, Yemen Kuvayı Umumiye Kurmaylığı ve Ordu Harekât Åžube Müdürlüğü görevlerinde bulunmuÅŸtur. 1 Aralık 1915 tarihinde terfi ettiÄŸi Albay rütbesi ile Ordu Kurmay BaÅŸkanlığı, Kolordu Komutanlığı ve Harbiye Nezareti MüsteÅŸarlığı yapmış, Barış Hazırlıkları Komisyonunda iken 8 Nisan 1920’de Anadolu’ya geçerek Millî Kuvvetlere katılmıştır.

23 Nisan 1920’de kurulan ilk Millî Meclise Edirne Mebusu olarak seçilmiÅŸtir. 3 Mayıs 1920 tarihinde Genelkurmay BaÅŸkanlığına atanmıştır. Genelkurmay BaÅŸkanı iken, 1921’de TümgeneralliÄŸe (Mirliva) yükselerek, Genelkurmay BaÅŸkanlığı, Åžimal Cephesi Komutanlığı ve Garp Cephesi Komutanlığı yapmıştır. 1922 yılında KorgeneralliÄŸe (Ferik) yükselmiÅŸtir. Askerî personel statüsünde bulunmakla beraber DışiÅŸleri Bakanlığı ve BaÅŸbakanlık görevlerini de yürütmüştür. 3 Ekim 1922’de Mudanya’da baÅŸlayan mütareke görüşmelerine Türk Temsilcisi olarak katılmıştır. Lozan Barış Görüşmelerinde Türkiye’yi temsil etmiÅŸtir. BaÅŸbakan iken 30 AÄŸustos 1926’da OrgeneralliÄŸe (1’inci Ferik) yükselmiÅŸtir. 30 Haziran 1927 tarihinde kendi isteÄŸi ile emekliye ayrılmıştır.

1938-1950 yılları arasında Türkiye Cumhuriyeti’nin 2’nci CumhurbaÅŸkanı, 1961-1965 yılları arasında da BaÅŸbakan olarak görev yapmıştır.

Balkan, 1’inci Dünya ve KurtuluÅŸ Savaşı’na katılmıştır.

Orgeneral Ä°NÖNÃœ; Gümüş Liyakat Madalyası, Altın Maarif Madalyası, Muharebe Gümüş Ä°mtiyaz Madalyası, Harp Madalyası, Muharebe Gümüş Liyakat Madalyası, Muharebe Altın Liyakat Madalyası, Altın Ä°mtiyaz Madalyası ve Ä°stiklal Madalyası ile 4’üncü Mecidiye NiÅŸanı, 2’nci Sınıf Demir Haç NiÅŸanı, 3’üncü Rütbe Avusturya Kruvadövit NiÅŸanı, Almanya 1’inci Sınıf Demir Haç NiÅŸanı, Kılıçlı 2’nci Rütbeden Mecidiye NiÅŸanı, Kılıçlı 2’nci Rütbeden Osmani NiÅŸanı, Afganistan Elmürali NiÅŸanı sahibidir.

Bayan Mevhibe Ä°NÖNÃœ ile evlenmiÅŸ olan Orgeneral Mustafa Ä°smet Ä°NÖNÃœ’nün üç çocuÄŸu vardır. Ä°ngilizce, Almanca, Fransızca bilmektedir.

25 Aralık 1973 tarihinde vefat etmiÅŸ, Anıtkabir’de topraÄŸa verilmiÅŸtir.

Fevzi ÇAKMAK

MareÅŸal
P. 1311 (1895) – 7

12 Temmuz 1922 – 3 Mart 1924 (Orgeneral)
3 Mart 1924 – 12 Ocak 1944 (MareÅŸal)

Türk Silahlı Kuvvetlerinin 2’nci Genelkurmay BaÅŸkanı olan MareÅŸal Fevzi ÇAKMAK, 1876 yılında Ä°stanbul’da doÄŸmuÅŸ, 1895 yılında Harp Okulundan mezun olmuÅŸtur.

Aynı yıl girdiÄŸi Harp Akademisini 1898 yılında kurmay subay olarak bitirdikten sonra; Genelkurmay BaÅŸkanlığı Karargâhında karargâh subaylığı, Metroviçe Tümeni Karargâh Subaylığı, TaÅŸlıca Mutasarrıfı ve Komutanlığı, Mürettep Kosava Kolordusu Kurmay BaÅŸkanlığı, Mürettep Garp Ordusu Kurmay BaÅŸkanlığı, Nizamiye Yükova Tümen Komutanlığı, Kosova Kuvayi Umumiyesi Kurmay BaÅŸkanlığı, Vardar Ordusunda Åžube Müdürlüğü ile Nizamiye 2’nci Tümen Komutanlığı görevlerini yürütmüştür.

1914 yılında TümgeneralliÄŸe (Mirliva) yükselmiÅŸtir. 5’inci Kolordu Komutanlığı, Anafartalar Grup Komutanlığı, 2’nci Kafkas Kolordusu Komutanlığı ve 2’nci Ordu Komutanlığı görevlerinde bulunduktan sonra 6 Ocak 1918 tarihinde Genelkurmay BaÅŸkanlığına atanmıştır. 28 Temmuz 1918 tarihinde KorgeneralliÄŸe (Ferik) yükselmiÅŸtir. 27 Mayıs 1919 tarihine kadar bu görevi yürütmüş, 1’inci Ordu Komutanlığından sonraki Harbiye Nazırlığı görevinden 21 Nisan 1920 tarihinde istifa ederek Anadolu’ya geçmiÅŸtir. Anadolu’ya geçtikten sonra Millî Müdafaa Vekili ve Heyeti Vekile ReisliÄŸi görevine atanmıştır. 3 Nisan 1921 tarihinde OrgeneralliÄŸe (1’inci Ferik), 31 AÄŸustos 1922 tarihinde de Büyük Zaferin kazanılmasındaki yüksek hizmetlerinden dolayı MareÅŸalliÄŸe terfi ettirilmiÅŸtir. 12 Temmuz 1922 – 3 Mart 1924 tarihleri arasında Genelkurmay BaÅŸkan VekilliÄŸi, 3 Mart 1924’ten yaÅŸ haddinden emekli olduÄŸu 12 Ocak 1944 tarihine kadar da Genelkurmay BaÅŸkanlığı yapmıştır.

Arnavutluk Harekâtı, Ä°talyan Harbi, Arnavutluk Ä°syanı’nın bastırılması, Balkan Harbi, 1’inci Dünya Savaşı ve KurtuluÅŸ Savaşı’na katılmıştır.

MareÅŸal ÇAKMAK; Gümüş Ä°mtiyaz Madalyası, Altın Ä°mtiyaz Madalyası, Altın Muharebe Liyakat Madalyası ve Ä°stiklal Madalyası ile Avusturya-Macaristan Harp NiÅŸanı, Alman Kronodör NiÅŸanı, Alman Demir Haç NiÅŸanı, 1’inci Mecidi NiÅŸanı, 5’inci Mecidi NiÅŸanı, Kılıçlı 2’nci Osmani NiÅŸanı, 4’üncü Osmani NiÅŸanı sahibidir.

Bayan Fıtnat ÇAKMAK ile evlenmiÅŸ olan MareÅŸal Fevzi ÇAKMAK’ın iki çocuÄŸu vardır. Ä°ngilizce, Almanca ve Fransızca bilmektedir.

10 Nisan 1950 tarihinde vefat etmiÅŸ, Ä°stanbul’da Eyüp Sultan Mezarlığı’nda topraÄŸa verilmiÅŸtir.

Mehmet Kazım ORBAY

Orgeneral
Top.1320 (1904)-1

12 Ocak 1944 – 30 Temmuz 1946

Türk Silahlı Kuvvetlerinin 3’üncü Genelkurmay BaÅŸkanı olan Orgeneral Mehmet Kazım ORBAY, 1887 yılında Ä°zmir’de doÄŸmuÅŸ, 1904 yılında Harp Okulundan mezun olmuÅŸtur.

Aynı yıl girdiÄŸi Harp Akademisini 1907 yılında kurmay subay olarak bitirdikten sonra sırasıyla; 16’ncı Sahra Topçu Alayında Batarya Komutanlığı, 3’üncü Ordu MüfettiÅŸliÄŸi ve Mürettep Tümende Karargâh Subaylığı, Genelkurmay BaÅŸkanlığı Karargâhında Karargah Subaylığı, 5’inci Kolordu Karargâh Subaylığı, Harp Okulu Ä°stihkam Dersi Öğretim ÃœyeliÄŸi, 3’üncü Tümen Karargâh Subaylığı ve Harbiye Nezareti BaÅŸyaverliÄŸi görevlerini yürütmüştür. 2 Mayıs 1920’de Anadolu’ya geçerek MiIIî Orduya katılmıştır. 1922 yılına kadar DoÄŸu Cephesi Kurmay BaÅŸkanlığı ve Millî Savunma Bakanlığında Daire BaÅŸkanlığı görevlerinde bulunmuÅŸtur.

1922 yılında TümgeneralliÄŸe terfi etmiÅŸtir. Tümgeneral rütbesi ile 3’üncü Kafkas Tümeni Komutanlığı ve Genelkurmay II’nci BaÅŸkanlığı görevini yürütmüş, 1926 yılında KorgeneralliÄŸe terfi etmiÅŸtir. Korgeneral rütbesi ile Genelkurmay II’nci BaÅŸkanlığı, Afganistan Askerî Heyeti BaÅŸkanlığı ve 4’üncü Kolordu Komutanlığı görevlerinde bulunduktan sonra 1935 yılında OrgeneralliÄŸe terfi etmiÅŸtir. Orgeneral rütbesi ile Jandarma Genel Komutanlığı, 3’üncü Ordu Komutanlığı, Yüksek Askerî Şûra ÃœyeliÄŸi, Genelkurmay II’nci BaÅŸkanlığı ve Genelkurmay BaÅŸkanlığı görevlerini yürütmüştür. Daha sonra atandığı Yüksek Askerî Şûra ÃœyeliÄŸi görevinden 6 Temmuz 1950 tarihinde emekli olmuÅŸtur.

Harekât Ordusunun 31 Mart Vak’ası olarak bilinen isyanı bastırma harekâtına, KaradaÄŸ Hudut Olaylarına, Balkan, 1’inci Dünya ve KurtuluÅŸ SavaÅŸları ile Dersim Harekâtına katılmıştır.

Orgeneral ORBAY; Gümüş Liyakat Madalyası, Muharebe Gümüş İmtiyaz Madalyası, Harp Madalyası, Muharebe Altın Liyakat Madalyası ve İstiklal Madalyası ile Alman Demir Haç Nişanı, Alman Kırmızı Kartal Nişanı ve Alman Kılıçlı Haç Nişanı sahibidir.

Bayan Mediha ORBAY ile evlenmiÅŸ olan Orgeneral Mehmet Kazım ORBAY’ın bir çocuÄŸu vardır. Fransızca, Almanca ve Ä°talyanca bilmektedir.

3 Haziran 1964 tarihinde vefat etmiÅŸ, Ankara’da Devlet Mezarlığı’nda topraÄŸa verilmiÅŸtir.

Salih OMURTAK

Orgeneral
P.1323 (1907) – 1

1 AÄŸustos 1946 – 8 Haziran 1949

Türk Silahlı Kuvvetlerinin 4’üncü Genelkurmay BaÅŸkanı olan Orgeneral Salih OMURTAK, 1889 yılında Selanik’te doÄŸmuÅŸ, 1907 yılında Harp Okulundan mezun olmuÅŸtur.

Aynı yıl girdiÄŸi Harp Akademisini 1910 yılında kurmay subay olarak bitirdikten sonra; Genelkurmay BaÅŸkanlığı Karargâhında Karargâh Subaylığı, 1’inci Kolordu, 2’nci Ordu, 4’üncü Kolordu, 5’inci Ordu, DoÄŸu Ordular Grubu ve 3’üncü Or. Karargâh Subaylığı görevlerini yürütmüştür. 22 Ocak 1920’de görevli olarak geldiÄŸi Ankara’da kalarak MiIIî Orduya katılmıştır. 1926 yılına kadar Genelkurmay Karargâhında Åžube Müdürlüğü, Genelkurmay II’nci BaÅŸkan VekilliÄŸi, 61’inci Tümen Komutanlığı, 3’üncü Ordu Kurmay BaÅŸkanlığı ve 8’inci Kolordu Komutanlığı görevlerinde bulunmuÅŸtur.

1926 yılında terfi ettiÄŸi Tümgeneral rütbesi ile 8’inci Kolordu Komutanlığı görevini yürüttükten sonra 1930 yılında KorgeneralliÄŸe terfi etmiÅŸtir. Korgeneral rütbesi ile 9’uncu Kolordu Komutanlığı ve 3’üncü Kolordu Komutanlığı görevlerinde bulunmuÅŸ, 1940 yılında OrgeneralliÄŸe terfi etmiÅŸtir. Orgeneral rütbesi ile Yüksek Askerî Şûra ÃœyeliÄŸi, Genelkurmay II’nci BaÅŸkanlığı ve 1’inci Ordu Komutanlığı yapmıştır. 29 Temmuz 1946 tarihinde Genelkurmay BaÅŸkanı olarak atanmış, 8 Haziran 1949 tarihine kadar bu göreve devam etmiÅŸtir. Birtakım saÄŸlık sorunları nedeniyle bir süre izin kullandıktan sonra 1 Ocak 1950 tarihinde atandığı Yüksek Askerî Şûra ÃœyeliÄŸi görevinden 6 Temmuz 1950 tarihinde kendi isteÄŸi ile emekli olmuÅŸtur.

1’inci Dünya ve KurtuluÅŸ Savaşı’na katılmıştır.

Orgeneral OMURTAK; Harp Madalyası, Ä°stiklal Madalyası, Muharebe Gümüş Liyakat Madalyası ile Avusturya 5’inci Rütbe Mecidiye NiÅŸanı, Avusturya-Macaristan 3’üncü Rütbe Liyakat NiÅŸanı ve Alman Ä°mparatoru 3’üncü Demir NiÅŸanı sahibidir.

Almanca ve Fransızca bilen Orgeneral Salih OMURTAK evlenmemiştir.

23 Haziran 1954 tarihinde vefat etmiÅŸ, Ankara’da Devlet Mezarlığı’nda topraÄŸa verilmiÅŸtir.

Abdurrahman Nafiz GÃœRMAN

Orgeneral
P.1319 (1903) – 5

10 Haziran 1949 – 6 Haziran 1950

Türk Silahlı Kuvvetlerinin 5’inci Genelkurmay BaÅŸkanı olan Orgeneral Abdurrahman Nafiz GÃœRMAN, 1882 yılında Bodrum’da doÄŸmuÅŸ, 1903 yılında Harp Okulundan mezun olmuÅŸtur.

Aynı yıl girdiÄŸi Harp Akademisini 1906 yılında kurmay subay olarak bitirdikten sonra; 77’nci Alayda Bölük Komutanlığı, BaÄŸdat Harp Okulunda Öğretmen Yardımcılığı, Edirne Harp Okulunda Öğretmen Yardımcılığı, 44’üncü Alayda ve 15’inci Alayda Tabur Komutanlığı, Ä°ÅŸkodra Müstahkem Komutanlığında Karargâh Subaylığı, 10’uncu NiÅŸancı Tabur Komutanlığı, Astsubay EÄŸitim Tabur Komutanlığı ve 26’ncı Tümen Kurmay BaÅŸkanlığı görevlerini yürütmüştür. Afrika Grupları Kurmayı iken 8 Mart 1919 tarihinde esir düşmüş, 8 Ekim 1919 tarihine kadar esarette kalmıştır. Esaret dönüşü Akhisar Cephe Komutanlığı ile 1’inci Kolordu Kurmay BaÅŸkanlığı görevlerinden sonra 8 Åžubat 1921 tarihinde Anadolu’ya geçmiÅŸ, 1’inci Tümen Komutanlığı, Trakya Komutanlığı Kurmay BaÅŸkanlığı görevlerini yürütmüştür.

1926 yılında TümgeneralliÄŸe terfi etmiÅŸtir. Tümgeneral rütbesi ile 6’ncı Kolordu Komutanlığı yapmış, 1930 yılında KorgeneralliÄŸe terfi etmiÅŸtir. Korgeneral rütbesi ile 9’uncu Kolordu Komutanlığı, MSB MüsteÅŸarlığı, 4’üncü Kolordu Komutanlığı ve 2’nci Ordu Komutan VekilliÄŸi görevlerinde bulunduktan sonra 1940 yılında OrgeneralliÄŸe terfi etmiÅŸtir. Orgeneral rütbesi ile 2’nci Ordu Komutanlığı ve Yüksek Askerî Şûra ÃœyeliÄŸi görevlerinde bulunmuÅŸtur. 8 Haziran 1949 tarihinde atandığı Genelkurmay BaÅŸkanlığı görevinden, 6 Haziran 1950 tarihinde Yüksek Askerî Şûra ÃœyeliÄŸine atanmış ve 6 Temmuz 1950 tarihinde de emekli olmuÅŸtur.

Balkan Harbi, Trablusgarp Harekâtı ile 1’inci Dünya Savaşı ve KurtuluÅŸ Savaşı’na katılmıştır.

Orgeneral GÜRMAN; Harp Madalyası ve İstiklal Madalyası ile Avusturya Harp Nişanı, Alman Demir Haç Nişanı ve Afganistan Nişanı sahibidir.

Bayan Sabiha GÃœRMAN ile evlenmiÅŸtir.

6 Åžubat 1966 tarihinde vefat etmiÅŸ, Ankara’da Devlet Mezarlığı’nda topraÄŸa verilmiÅŸtir.

Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum

Bu içerik 10.09.2008 tarihinde Hale tarafından, Yakın Dönem Türkiye Tarihi bölümünde paylaşılmıştır ve 8404 kez okunmuştur. Bu içeriğin devamında incelemek isteyebileceğiniz 5 adet mesaj daha bulunmaktadır.

Genelkurmay Başkanlarımız - Kronolojik Sıralama orjinal içeriğine ulaşmak için tıklayın ...