Bilgi Bankamız 62 Kategoride, 9052 Makale ve Konu Anlatımı içermektedir. Son Güncelleme: 27.01.2020 06:06

Geleneksel Tombak Sanatı | Osmanlı Maden Sanatı


İçerik Hakkında Bilgi

  • Bu içerik 22.12.2007 tarihinde hale tarafından, Türk Kültürü ve El Sanatlarımız bölümünde paylaşılmıştır ve 7197 kez okunmuştur.
    Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum

İçerik ve Kategori Araçları



Tombak
18. yüzyılda ekonomik nedenlerle altın ve gümüş eserlerin yapımının azalması, altın görünümlü tombakların çoğalmasına neden olmuştur. Tombak, altın-civa karışımı ile kaplanmış bakır ve bakır alaşımı eşyanın genel adıdır. Osmanlı maden sanatında bakır ve bakır alaşımı pirinç, günlük yaşamda ve dinsel yapılarda kullanılan eşyalarda, askeri techizatta, mimari süsleme elemanlarında yaygın kullanım alanı bulmuştur. Osmanlı maden sanatının erken dönemine ait örnekler askeri teçhizattır. 15. yüzyılda form ve süslemelerde Memlûk etkisi görülürken, 16. yüzyıl başlarında klasik Osmanlı üslubu şekillenmiştir.


Bakırların üzerinde çeÅŸitli damga ve kitabelere de rastlanmaktadır. Topkapı Sarayı silâhhanesinde yapılan miÄŸfer, at alın zırhı, kalkan gibi askeri techizat üzerinde Osmanlıların mensubu olduÄŸu Kayı boyu silâh damgası kullanılmıştır. Özellikle saray mutfağında kullanılan kap-kacak üzerine kime ait olduÄŸunu gösteren ÅŸahıs kitabeleri, cami ve türbelere vakfedilen eÅŸya üzerine de çoÄŸunlukla tuÄŸra biçiminde vakıf kitabeleri yazılmıştır. Bazı tombak eserlerde de sahtekârlığı önlemek amacı ile vurulan “tonbak” damgasına rastlanmaktadır.



Tombaklama tekniÄŸi
Altın ve gümüşün bir özelliği de civa içinde çözülebilmeleri yani sıvılaşabilmeleridir. Bu, civa ile altın karışımı sıvıya amalgam denir. Bu özellikten yararlanılarak gerçekleştirilen yıldızlama ya da Osmanlıca adıyla tombaklama tekniği ile çok sağlam ve düzgün bir kaplama elde edildiği için günümüze kadar kullanılmıştır.


Tombaklama yapmak için “cam veya porselen bir kabın içinde” civa ve çok ince kıyılmış 24 ayar altın karıştırılır. Bu karışım “ahÅŸap bir çubukla” karıştırılarak, altının civa içinde tümüyle çözülmesi yani sıvılaÅŸması saÄŸlanır. Daha sonra ince bir tülbentle süzülen sıvı alaşım yani amalgam kullanıma hazır hale gelmiÅŸtir. Altın kaplanacak eÅŸyanın yüzeyi bütün oksit ve kirlerden temizlenip kurutulur. Tombak yapılacak yüzeye bir fırça, mantar parçası veya bez tampon ile amalgam yedirilerek sürülür. Tombaklanmış eÅŸya, “küllenmekte olan odun kömürü ateÅŸi” üzerine konularak veya düşük ısıda fırınlanarak civanın uçması saÄŸlanır. (Bu safhada buharlaÅŸan civanın solunması son derece tehlikelidir ve geçmiÅŸte bu mesleÄŸi yapan kiÅŸilerde hayati sorunlara yol açmıştır. Bu nedenle ustalık iÅŸteyen ve incelikleri olan bir sanattır) Geriye kalan altın yüzeye iyice sızmış ve yapışmış olduÄŸundan, kaplama oldukça kalitelidir. Civa içinde 1000 ayar saf gümüş çözülerek gümüş tombaklama da yapılabilir.


(Visited 15 times, 1 visits today)


Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum

Bu içerik 22.12.2007 tarihinde hale tarafından, Türk Kültürü ve El Sanatlarımız bölümünde paylaşılmıştır ve 7197 kez okunmuştur. Bu içeriğin devamında incelemek isteyebileceğiniz 0 adet mesaj daha bulunmaktadır.

Geleneksel Tombak Sanatı | Osmanlı Maden Sanatı orjinal içeriğine ulaşmak için tıklayın ...

Önceki MakaleTarihimizden | Ä°lginç Bilgiler Sonraki MakaleKaplıca Nedir, Türkiye’deki Kaplıcalar ve Maden Suları

Bu Makaleyle İlgili Fikirlerinizi ve Görüşlerinizi Diğer Ziyaretçilerle Paylaşabilirsiniz