Endüstri MühendisliÄŸi Nedir? | Tanımı – Tarihçesi ve Çalışma Alanları…

ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ TANIMI TARIHÇESİ VE ÇALIŞMA ALANLARI

1.Endüstri Mühendisliğinin Tanımı

19. yy sonlarında oluşan Endüstri Mühendisliğinin farklı kaynaklarda farklı şekillerde tanımları yapılmaktadır. Ancak bu tanımlar içinde en fazla kabul göreni ve geçirdiği evrimsel süreç sonunda günümüzde geldiği noktayı en iyi belirleyen tanım Amerika Endüstri Mühendisleri Odası tarafından yapılan tanımdır. Bu tanıma göre;
Endüstri Mühendisliği insan, makina ve malzemeden oluşan bütünleşik sistemlerin tasarımı, geliştirilmesi ve kurulması ile ilgilenir. Bu tür sistemlerden elde edilecek sonuçların belirlenmesi, kestirilmesi ve değerlendirilmesinde matematik, fizik ve sosyal bilimlerdeki özel bilgi ve beceriyi mühendislik çözümleme ve tasarımının ilke ve yöntemleriyle birleştirerek kullanır.

Tüm bilim dalları gibi mühendislik de evrenimizdeki sorunları çözmeğe çalışır.Makina mühendisleri makina sistemleri ile, orneğin, bir cihazın yaglama sistemiyle, inşaat mühendisleri istenen nitelikte yapı tasarımlarıyla ilgilenirler. Benzer şekilde endüstri mühendisleri de insan, makina vs malzemeden oluşan sistemlerin ya da bu sistemin alt sistemlerinin en yüksek verimlilik düzeyinde çalışabilmeleri icin gecerli tasarımlar yapar. Diğer bir tanım ile, Endüstri Mühendisliği insan, malzeme ye techizattan oluşan sistemlerin tasarimi, geliştirilmesi ve kurulumu lie ilgili sorunları çözmeğe çalışır. çalışmalarında Matematik, Fizik ye Sosyal bilimlerdeki gerekli bilgileri. mühendislik analizi yöntem ve prensipleriyle birleştirerek böyle sistemlerden elde edilecek sonuçları saptama, tahmin vs de gerlendirmeye çalışır. Bu şekilde üretim veya hizmet sistemlerinin amaç ve ölçütlerine uygun olarak kurulmasi çalıştırılması ve kontrol edilmesi için yöntem ye teknikler geliştiren, uygulayan bir meslektir. Genel olarak endüstri mühendisleri üretim sistemlerinin verimliligini arttirmaga çalışırlar.

Yapılan bu açıklamalar Endüstri Mühendislerini diğer mühendislik dallarından önemli bir ayrıntısını göstermektedir. Diğer mühendislerin hammadesi fiziksel ya da kimyasal yapıda olmasına karşın, Endüstri Mühendislerinin hammaddesi insanları içeren bir ortamdır. Bu ortamlar, canlı, dinamik nitelikteki üretim veya hii üretim veya hi yani mal ve/veya hizmet üreten işletmelerimizdir.

Yukarıda verilen tanım genel çizgileriyle incelendiğinde endüstri mühendislerinin mal ve/ya hizmet üreten işletmelerde profesyonel olarak faaliyetlerde bulunabilecekleri açık bir şekilde görülebilir. Bu sistemlere örnek olarak otomobil, buzdolabı, kumaş, elbise, bisküi, kağıt, makina, uçak vb. mal üreten her türden fabrikaların yanısıra, hizmet üretiminde bulunan sağlık kurumları, eğitim kurumları ve yerel yönetimler gibi çeşitli kurumlar gösterilebilir. Endüstri mühendisleri bu tür sistemlerin tasarım ve kuruluş aşamalarında yer aldığı gibi kuruluş sonrasında da işletimin nasıl olması gerektiği, başka bir deyişle mevcut kaynakların (insan, makina, malzeme ve para) en iyi şekilde nasıl değerlendirileceği konularında mühendislik çalışmaları yapar. Bu çalışmalarında özellikle sistemin insan boyutunu da sürekli gözönünde bulundurarak koşulların elverdiğince en iyi çözümlerin bulunabilmesi için önemli katkılarda bulunur.

İşletmeler üretimlerini gerçekleştirebilmek ve sürdürebilmek için birçok faaliyetlerde bulunurlar. İş gücü ve hammadde temini, üretim planlama,kalitenin geliştirilmesi, yatirim analizi, malzeme nakli vb. Sanayileşmenin ilk yıllarında bu faaliyetlerin planlanması ye kontrolu makina,elektrik, kimya mühendisleri veya iktisat gibi sosyal dallardan yetişmiş kişilerce yapılmıştır Ayrıca maliyet düşürümü verimlilik artırımı, yeni mamul tasarımı, kapasite arttırma çabaları genellikle teknolojik buluş ve gelişmelere bağlı olarak ilerlemiştir. Ancak işletmeler büyüdükçe, tesis, makina ye içgücü sayıları arttıkça Uretim maliyetine etkiyen etmenlerin planlanması ve kontrolu da zorlaşmiştır. Bu nedenle söz konusu faaliyetler mühendis ve iktisatçıların çalışma alanları dışında kalmış.

Endüstri Mühendislerinin %86’sı imalat, %6’sı enerji ve %7’si ulaÅŸtırma sektöründe çalışmaktadır. Endüstri Mühendislerinden çoÄŸunlukla büyük kuruluÅŸlarda çalışmaktadırlar. %36 ‘sı 800 ‘den fazla personel çalıştıran iÅŸletmelerde bulunmaktadır. Ä°ÅŸletmeler Endüstri Mühendisi çalıştırmayı ve sayılarını arttırmayı büyük çoÄŸunlukla istemektedirler. Endüstri Mühendislerinin en çok çalıştıkları faaliyetler; Ãœretim Planlama, ve Kontrol, Ä°ÅŸ Etüdü, Yatırım Planlaması, Ä°nsan gücü Planlaması, Ä°ÅŸ Yeri Düzenleme, Proje Yönetimi, Ä°ÅŸ DeÄŸerlendirme ve Ãœcret Sistemleri ve Yönetim BiliÅŸim Sistemleridir. Organizasyonlarında Endüstri MühendisliÄŸi Birimi bulunan iÅŸletme oranı %24 olup, daha çok Tekstil ve Giyim, Elektronik ve Otomotiv iÅŸletmelerinde Endüstri MühendisliÄŸi Birimleri bulunmaktadır. Endüstri MühendisliÄŸinin toplam mühendisler içerisindeki oranı %6 ‘dır. Endüstri Mühendisleri daha çok üretim planlama (%29) ve Endüstri MühendisliÄŸi (%21) isimli bölümlerde çalışmaktadırlar. Endüstri Mühendisleri, %47 mühendis, %30 ÅŸef, %11 müdür unvanları ile çalışmaktadırlar. Daha düşük oranlarda müdür yardımcısı, ÅŸef yardımcısı, baÅŸmühendis unvanları da kullanılmaktadır.

ENDÜSTRİ MÜHENDİSLERİNİN ÇALIŞMA ALANLARI

Üretim Sistemleri Tasarımı ve Verimlilik

1. Tesis yerleşimini, işgücü, malzeme, makine ve ekipmanları en verimli şekilde kullanılabilmesi amacıyla düzenlemek;

2. İş Akış ve Operasyon Planlarını ürün ve üretim olanaklarının özelliklerini dikkate alarak oluşturmak,

3. İş standart sürelerini, kapasite planlamalarını, üretim planlama, maliyet analizi, verimlilik karşılaştırmalarını, ücret sistemi planlamasını yapmak,

4. Çalışanların sosyolojik, psikolojik ve antropolojik özelliklerine uygun olarak düzenlemek,

5. İş yerinde malzeme akışı, stoklanmasını verimlilik esaslarıi doğrultusunda planlamalar yapmak temel ilgi alanlarıdır.

Üretim Sistemleri Kontrolü

Satış tahminleri yaparak Üretim Planlarını hazırlamak, Malzeme İhtiyaç Planlamasını oluşturmak ve bundan hareketle malzeme hareketlerini düzenlemek, Kapasite İhtiyaç Planlamasını, üretim planlaması ve makine, teçhizat ve işgücünü dikkate alarak oluşturmak, Üretim planlamasında işlerin makinelere dağıtımında, verimlilik sağlanacak şekilde İş Çizelgeleme ve Tezgah Yüklemeleri yapmak, İmalat ve Montaj Hattı Dengelemelerini maliyet ve üretim hizini dikkate alarak planlamak, Atölye Veri Toplama Sistemlerini kurarak, işlerin, üretimin, ürünün ve makinelerin durumlarini takip edebilmek, En uygun seviyede maliyet kısıtı altında Stok Kontrol Yöntemlerini oluşturmak, Ürün Ağaçlarını oluşturarak gerekli parça, yarı mamul ve hammadde akısını ve stoklarını izlemek konularinda ve bunlarin alt açılımlarında çalışmak Endüstri Mühendisliği konularına girmektedir.

Yönetim

İşletme Strateji ve Hedeflerini belirlemek, bu strateji ve hedeflere ulaşabilmek için faaliyet planlari olusturmak, takibini yapmak, Performans göstergelerini belirlemek ve takip etmek, İnsan Kaynakları planlamasını yapmak, Performans değerlendirmelerinde rol almak, Kariyer planlamasi yapmak, Pazar Analizi, Satiş planlamasini olusturmak, Ürün Maliyetlendirme, Karlilik Analizleri, Maliyet Azaltilmasi konularinda çalismak, Bütçeleme ve Bütçe Kontrol, Finansman Planlamasi yapmak, Dönemsel Faaliyet Raporlarini olusturmak, Ücret Sistemlerini olusturmak, Egitim Planlamasi yapmak, Çalisanlarin motivasyonunu arttirici faaliyet planlamasi yapmak Endüstri Mühendislerinin çalisma alanlarina girmektedir.

Toplam Kalite Yönetimi

1 – Kalite Kontrol Sistemini malzeme, hammadde ve yari mamüllerin giriste, üretim sürecinde ve son kontrol aÅŸamalarında kontrol edilmesi için kurmak ve gelistirmek,

2 РKalite Kontrol i̤in Istatistiksel Tekniklerden yararlanmak,

3 – Toplam Kalite Yönetimi felsefesini kurumlara yerleÅŸtirmek,

4 – Çalisanlarin kalite gelistirmeye katkilarini saÄŸlamak için Kalite Çemberleri kurmak, Ödüllendirme Sistemin hayata geçirmek,

5 – Isletmelerin kalite faaliyetlerini organize etmek amacıyla ISO 9000 Kalite Yönetim Sistemini kurmak, yaÅŸatmak ve geliÅŸtirmek,

6 –Ä°sletmelerin çevresel faaliyetlerini organize edebilmek için ISO 14001 faaliyetlerine önderlik etmek,

7 –Yan sanayi degerlendirmelerinde aktif rol almak gibi faaliyetler de Endüstri mühendislerinin ilgi alanlarına girmektedir.

Yöneylem Araştırması

1 – Kapasite, talep, maliyet gibi kısıtlar altında, karı en büyük yapacak ÅŸekilde üretim miktarlarının belirlenmesi,
2 – Matematiksel modellerinin oluÅŸturulup linear ve tamsayılı programlama ile çözümleri,
3 – Sermaye bütçelemesi, Taşıma, Yükleme problemi, Depo yer seçim problemi,
4 – Taşıma kapasitesi ve maliyet kısıtları altında en kısa yolu belirleme -Dağıtım problemleri,
5 – Gezgin satıcı problemi,
6 – Dinamik programlama; çok kademeli karar problemleri, kademe sayısı sonlu problemler,
7 – Risk ve belirsizlik ortamlarında karar verme. Oyun teorileri: Çatışma ortamında karar verme konularında Endüstri Mühendisleri aktif rol oynamaktadır.

Karar Bilimleri

1 – Yatırım ihtiyaçlarına yönelik Yatırım Planlama çalışmalarında görev alır,

2 – KuruluÅŸ yeri seçimi ve Mühendislik Ekonomisi teknikleri ile yatırım analizi çalışmaları yapar,

3 – Fizibilite raporlarının hazırlanmasında görev alır,

4 – Mevcut ekipmanın ekonomik olarak çalışıp çalışmadığını tespit etmek amacıyla yenileme analizi çalışmaları yapar,

5 – Yürütülen projelerin zamanında ve uygun kaynak kullanımı ile, verimli bir ÅŸekilde tamamlanabilmesi için proje yönetimi tekniklerinden faydalanır.

Yapay Zeka/Uzman Sistemler

Yapay Zeka ve Uzman Sistemler, bir işletmenin yöneticilerine karar verirken ihtiyaç duyabilecekleri bilgileri doğru, zamanında ve güvenilir bir şekilde sağlayan araçlardır. Endüstri Mühendisleri firmanın elinde bulunan verileri, veri ile bilgi arasındaki ilişkiyi sorgulayarak yöneticinin ihtiyaç duyduğu bilgiye dönüştüren, bu tür sistemleri tasarlar, kullanıma sunar ve yönetir.

Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum

Bu içerik 24.07.2008 tarihinde Sema tarafından, Meslek Tanıtımları | Meslek Seçim Rehberi bölümünde paylaşılmıştır ve 2545 kez okunmuştur. Bu içeriğin devamında incelemek isteyebileceğiniz 0 adet mesaj daha bulunmaktadır.

Endüstri Mühendisliği Nedir? | Tanımı - Tarihçesi ve Çalışma Alanları... orjinal içeriğine ulaşmak için tıklayın ...