En ilginç Türk gelenekleri !

EN İLGİNÇ TÜRK GELENEKLERİ !

Türkiye Bilimsel ve Kültürel Araştırmalar Merkezi (TÜBİKAM) Başkanı Prof. Dr. Alemdar Yalçın’ın fikir babalığında, çoğu bilim adamı 50’ye yakın araştırmacı, Anadolu’yu karış karış gezerek hálá yaşayan Türk geleneklerini ölümsüzleştirmek için kamera arkasına geçti.

Edirne’den IÄŸdır’a, hatta Suriye ve Irak’ı da içine alan bir coÄŸrafyada, henüz kentleÅŸmenin olumsuz etkisine girmemiÅŸ 320 köyle baÄŸlantı kuruldu. 25’inde tanık oldu, “doÄŸan, evlenen ya da ölen” için yapılanlara. Bayramdan sonra ise Bulgaristan ve Ä°ran’daki renkler girecek fotoÄŸrafa. Yapım ve yönetimini Maltepe Ãœniversitesi Ä°letiÅŸim Fakültesi’nin üstlendiÄŸi “Anadolu’nun Renkleri: DoÄŸum, Düğün, Ölüm” belgeseli en geç aralık ayında tamamlanacak. Yeni yılla birlikte önce uluslararası, ardından ulusal platformda görücüye çıkacak. Uluslararası belgesel film yarışmalarında Türkiye’yi temsil edecek; 2008 Frankfurt Kitap Fuarı’nda Anadolu’yu tanıtacak. 13 bölüm olması planlanan belgesel, ulusal bir televizyon kanalında da Türk seyircisiyle buluÅŸacak. Bu yazı dizisiyle de önce Hürriyet okuyucusuyla tanışacak.

BilmediÄŸimiz bir dünyaya gözümüzü açar, bilmediÄŸimiz bir dünyayla birleÅŸir, bilmediÄŸimiz bir dünyaya göçeriz. Her doÄŸumla çoÄŸalır hayat, her düğünle bütünleÅŸir; her ölüm yeni bir baÅŸlangıçtır kimi dönencelerde. Bu üç bilinmeyenli denklem, üç önemli eÅŸiktir hayatta. “Bilinmeyen” korkusu birleÅŸtirince insanları, her eÅŸik, eÅŸin, dostun, akrabanın desteÄŸiyle aşılmış bugüne kadar. Zamanla her eÅŸik için farklı bir ritüel çıkmış ortaya.

ALLAR BAÄžLAMAK

EÅŸiklerin “en sancılısıdır” doÄŸum. Hem bebek için hem anne için “eÅŸik”tir. Yeni durum, 9 ay anne karnında yaÅŸayan bebeÄŸin de, annenin de ezberini bozar. Bebek, farkında olmadığı yeni yaÅŸamına baÅŸ aÅŸağı tutulup aÄŸlatılarak baÅŸlarken, anne, loÄŸusa ve kırklı çocukları öldürdüğü varsayılan “Al Karısı”nın kötülüklerine uÄŸramamak için kırmızılar baÄŸlar.

GÖBEK ADI KOYMAK

Ä°lk ritüel anne ile bebeÄŸi birbirine baÄŸlayan göbek kordonunun kesilmesinde yaÅŸanır. Orta Karadeniz Bölgesi baÅŸta olmak üzere Anadolu’nun bazı yerlerinde, “Sesi az çıksın, kocasının karşısında çok konuÅŸmasın” diye kısa kesilir kız bebeÄŸin göbek kordonu. Bazı kültürlerde ise oÄŸlanın göbeÄŸinin kısa kesilmesi halinde sesinin kız gibi ince olacağına inanılır. Göbek kordonu kesilirken bir de “göbek adı” konulur bebeÄŸe. KiÅŸinin kabirde bu adıyla çaÄŸrılacağına inanıldığı için bu ad, çoÄŸunlukla Kuran’dan seçilir. Ardından, saÄŸ kulağına ezan okunur.

KORDON SAKLAMAK

BebeÄŸin karnı doymaya baÅŸlayınca, göbek bağının da düşeceÄŸine inanılır. 4-7 gün arasında düşen göbek bağı itinayla bir yerde saklanır. Kimi, “Gezgin olmasın, dışarıya çok gitmesin” diye 1-2 sene beÅŸiÄŸine asılı tutar göbek bağını; kimi “Okusun, büyük adam olsun” diye okul bahçesine, kimisi de “Devlete hayrı dokunsun, devlet adamı olsun” diye devlet dairelerinin avlusuna gömer.

HAMÄ°LE KADINLAR BUNLARA Ä°NANIYOR

Araştırmacı-Yazar Gülsen Balıkçı, hamile kadınların, yapılması ya da kaçınılmasına inandığı davranışları derledi. Bunların bazıları şöyle:

Hamile kadın ayıya, maymuna, deveye bakmaz, çocuk çirkin olur.

Cenazeye gitmez, cesede bakmaz; yüzü renksiz olur.

Canı ne isterse onu yemelidir; yemezse çocuğun herhangi bir yerinde iz çıkar.

Sakız çiğnemez, çiğnerse çocuk çişli olur veya ağzı çok akar.

Kelle eti yemez, yerse çocuk sümüklü olur.

Hamile kadın ve kocası yılan öldürmez, öldürürse çocuk sakat olur.

Hamile kadın habersiz kimsenin bir şeyini alıp yemez, çocuk hırsız olur.

Hamile kadın diş çektirmez, çocuğu düşer; saç kestirmez, çocuğun ömrü kısa olur.

EkÅŸi yerse kız, tatlı yerse oÄŸlan doÄŸurur. “Ye ekÅŸiyi doÄŸur AyÅŸe’yi, ye tatlıyı doÄŸur atlıyı” denir.

Kız doÄŸuracağı zaman çirkinleÅŸir, oÄŸlan doÄŸuracağı zaman güzelleÅŸir. “Kız kendini, oÄŸlan anayı süsler” derler.

Kadın doğuma giderken, doğum rahat olsun diye, evdeki tüm kilitler açılır. Doğacak çocuğa hazırlanan giysilerin düğmeleri de açık bırakılır.

Karnında çocuğu durmayan kadın; çocuk doğana kadar ve doğduktan sonra bir yaşına gelene kadar gece lambayı hiç söndürmez.

ÇOCUĞUN ÖMRÜ, YUMURTA SARISIYLA HESAPLANIR

UÅŸak’ta bebeÄŸe kına yakılması, kutlamaya gelenlere yemek verilmesi ve helva kavrulması, baÅŸta Ege Bölgesi olmak üzere birçok yerde “hayatın üç rengi”nin ortak ritüeli olarak karşımıza çıkıyor. UÅŸak’ta bebeÄŸin altı, sıcak toprakla (höllükle) bezleniyor ve keçe ile kundaklanıyor. Böylece bebeÄŸin dışkısının “tok” olacağına inanılıyor. Tören mevlit okunarak “Uzun ömürlü olsun” dilekleriyle noktalanıyor.

İç Anadolu ve Karadeniz bölgesinin özelliklerini taşıyan Çorum’da doÄŸan bebeÄŸin ömrü ise yumurtanın sarısından anlaşılıyor. BebeÄŸin kırklanması sırasında beÅŸiÄŸinin altına yumurta kırılıyor. Bir gün boyunca beÅŸik altında kalan yumurtanın sarısı, ertesi gün bakıldığında dağılmamışsa bebeÄŸin “uzun ömürlü” olacağına inanılıyor.

BaÅŸta GüneydoÄŸu Anadolu Bölgesi olmak üzere Anadolu’nun birçok yerinde ise önce tuzla tanışıyor bebek. Kokmasını, gözlerinin çapaklanmasını, hasta olmasını engellemek için tuzlanıyor. Tuz “kırklama” suyunun içine de atılıyor. Ä°lk yıkamada erkek bebeÄŸin sabunla, kız bebeÄŸin ise “Eti azgın olmasın” diye sabunsuz yıkandığı da söyleniyor.

Hürriyet 12 Ekim 2007

Anadolu’da öyle gelenekler var ki, şaşırmamak mümkün değil..

Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum

Bu içerik 14.01.2008 tarihinde Sema tarafından, Türk Kültürü ve Geleneklerimiz bölümünde paylaşılmıştır ve 1851 kez okunmuştur. Bu içeriğin devamında incelemek isteyebileceğiniz 0 adet mesaj daha bulunmaktadır.

En ilginç Türk gelenekleri ! orjinal içeriğine ulaşmak için tıklayın ...