EleÅŸtiri Sözlüğü…
Sema - 5 Kasım 2018 Türk Edebiyatı ve Edebi Kişilikler 0 0 Okunma : 897
İçerik Hakkında Bilgi
- Bu içerik 27.06.2008 tarihinde Sema tarafından, Türk Edebiyatı ve Edebi KiÅŸilikler bölümünde paylaşılmıştır ve 1997 kez okunmuştur.
Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum
İçerik ve Kategori Araçları
- Kategoriye Abone Ol
- Makalenin Çıktısını Al
- Makaleye Yorum ekle
- Son Güncellenme Tarihi: 11 Ekim 2018, PerÅŸembe 08:35
ELEŞTİRİ SÖZLÜĞÜ
A
Açıklama:
1. Anlaşılmayan bir düşüncenin, sözün, yargının anlamının belirlenmesi.
2. Makale, konuşma gibi bilgi veren anlatım türlerinde bilgi ya da görüşü; örnek verme, tanımlama, çözümleme yoluyla neden – sonuç ilişkisini göstererek kanıtlama.
3. Metin çözümlemesi
Açımlama:
1. Bir şiiri ya da düzyazıyla yazılmış metne, gerek biçim gerekse içerik yönünden anlaşılır duruma getirme.
2. Bir konuyu, atasözünü ya da özdeyişi açarak yazma.
Açımlayıcı:
İyi anlaşılması için, bir konu ya da sorunu ayrıntılarıyla ortaya koyan, açımlama işini yapan.
Açma:
Bilim, uygulayım ve sanat konusunda bir konuşmayı ya da yazıyı, meslekten olmayan kişilerin anlayabilmesi için ya başka sözcük ve tümcelerle ya da genişleterek bildirme.
Akım:
Sanat yapıtlarında ortaya çıkarak bir süre sanatçıları etkisinde bırakan görüş, yöntem ve yönelim.
Anlam:
Bir sözcük, söz, konuşma ya da yazının, zihnimizde canlandırdığı, uyandırdığı tasarım, duygu, düşünce.
Anlambilim:
Anlamla ilgili dil sorunları üzerinde duan, sözcüklerin anlam bakımından özelliklerini ve evrimsel değişimlerini araştırıp inceleyen bilim dalı.
Anlatı:
Roman, öykü, masal, oyun… türlerinde olduÄŸu gibi gerçek ya da düşlemsel olaylar dizisinin, durumların yazınsal düzeyde anlatılması, öyküleme.
Ardıl:
Büyük ustaların taklitçisi, özgün yaratıcılık göstermeyen edebiyatçı.
Artalan:
Bir metnin algılanmasında, metinde oluşan yeni anlam öncesindeki tarihsel, toplumsal, yazınsal verilerin tümü.
B
Bakış Açısı:
Bir yapıtta olaylara bakış.
Belge:
Bir olguyu anlatan, bir olayı açıklayan ya da bir savın doğrululuğunu kanıtlayan yazı, yapıt, yazıt.
Belgin:
Tam ve belirli bir nitelikte anlatılmış olan (duygu,düşünce).
Belginlik:
Anlatımda düşünce ve duygunun, en uygun sözcüklerle anlatılmış olması.
Benzer Yapıt:
Bir dilde yaratılmış olan yazın yapıtını, konu yönünden andıran ya da eş olan yapıt.
Bestseller:
Çok satar.
Betim:
Anlatım konusu ile ilgili bir nesneyi, kişiyi ya da olayı özellikleri belirtilerek tanımlama.
Betimce:
Bir yazın yapıtında bir kimseyi görünüş ve davranış özellikleri yönlerinden tanıtan yazı.
Betimleme:
Bir ortamı, olayı, varlığı, imgeyi ve kavramı özel niteliklerini canlandıracak biçimde yazı ya da sözle anlatma.
Betimsel:
Varlıkları dış özellikleri ve görünüşleri ile anlatma yolu.
Biçimci Eleştiri:
bkz. yapısalcı eleştiri
BireÅŸim:
1. Bilim ve sanat çalışmalarında ayrıntılar bir araya getirilerek bir bütüne ulaşılması.
2. değişik düşünce ve duyum öğelerinin birleşerek bütünlük gösteren bir yapıt oluşturması durumu.
Birincil Yazın:
Yazınsal yapıtın, metnin kendisi.
BuluÅŸ:
yazın yapıtında konunun yazarınca düşünülüp bulunması ve sunuş yolunun kuruluşunun planının saptanması.
Ç
Çıkma:
Sayfa kenarına metinle ilgili olarak yazılan açıklayıcı kısa yazı.
Çözümleme:
1. Roman, öykü ya da öyküdeki kişilerin ruhsal yapılarını açıklama, ruhsal çözümleme.
2. Bir metni biçim ve içerik yönünden inceleyerek açıklama, yorumlama.
Çürütüm:
Bir yazarın belli tutum ve görüşlerine karşı yapılan ağır eleştiriler karşısında kendini savunmak, ileri sürülen görü ve düşünceleri çürütmek amacıyla kaleme aldığı yazı ya da kitap.
D
DeÄŸiÅŸke:
Bir yapıtın ya da metnin biçim ve içerik yönünden birtakım küçük ayrılıklar taşıyan değişik baskı ya da yazmalarından her biri.
Dil:
Bir topluluğun bireyleri arasında, sözlü ya da yazılı iletişimi sağlayan sesler ve imler dizgesi.
Dilbilgisi:
Bir dilde sözcüklerin yapılış ve tümce olarak diziliş kurallarını inceleyip saptayan bilgi dalı.
DoÄŸruluk:
Bir metnin, yazım ve düzgün anlatım kurallarına uygunluğu, kullanılan sözcüklerin yerli yerinde olması.
Doldurma:
Düşün yazılarında, raporlarda gerekli olmayan söz, bilgi ya da açıklamalara yer verilmesi.
Düzelti:
Başka birinin yazdığı yazıyı; gazete, dergi, ansiklopedi vbde yayımlanması amacıyla düzeltme, tamamlama.
Düzenleme:
Anadüşünceye bağlı ya da onunla ilgili yardımcı düşünceleri ve ayrıntıları belirli bir amaç ve plana göre sıralama.
Düzyazı:
1. Bir düşünceyi, duyguyu ya da konuyu, ölçü, uyak gibi kurallara bağlı olmadan dilbilgisi ve sözdizimine uygun tümcelerle yazma.
2. Düzyazı ile yazılmış metin.
E
Edebiyat EleÅŸtirisi:
Bir edebiyat yapıtının eleştirici gözle incelenip, değerlendirilmesi.
Eklenti:
Bir yapıta eklenmiş olan ek bölüm.
EleÅŸtirel:
1. Eleştiriye dayalı.
2. Bir yapıta eleştirici bir bakış açısı ile yaklaşma.
Eleştirel Gerçekçilik:
toplumsal gerçekleri eleştirel açıdan ele alan bireyi toplumla ilişkileri yönünden yansıtmayı amaçlayan bir gerçekçilik görüşü.
EleÅŸtiri:
1. yazın, sanat ya da düşünce ağırlıklı yapıtları inceleyip, çeşitli yönlerden, değerli, değersiz yanlarını ortaya koyma.
2. Bu amaçla hazırlanan yazı.
EleÅŸtirici:
Yazın ya da sanat yapıtlarını inceleyip değerlendirerek değerli, değersiz yanlarını ortaya koyan kimse, eleştirmen.
Eleştirmeli Basım:
Eski çağlardan kalma ya da elyazması yapıtların değişik nüshalarını karşılaştırıp aradaki ayrılıkları ortaya koyarak sağlanan metni bulma.
Estetik:
Doğada ve sanatta güzel öğretisini konu edinen felsefe alanı.
Etik EleÅŸtiri:
Bir edebiyat metnini insan dünyasına katkıları ve insanın değerleri alanında ne söylediğini öne çıkarak eleştiren eleştiri biçimi.
EytiÅŸim:
Bir konu üzerinde karşıt görüşleri değerlendirerek doğruyu bulma yöntemi.
H
Hermeneutik:
bkz. Yorumlama
Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum
Bu içerik 27.06.2008 tarihinde Sema tarafından, Türk Edebiyatı ve Edebi KiÅŸilikler bölümünde paylaşılmıştır ve 1997 kez okunmuştur. Bu içeriğin devamında incelemek isteyebileceğiniz 3 adet mesaj daha bulunmaktadır.
Eleştiri Sözlüğü... orjinal içeriğine ulaşmak için tıklayın ...