Dinler Tarihi Ansiklopedisi: Hacı Bektaş
Yönetici - 31 Ağustos 2011 Ülkeler Tarihi Ansiklopedisi 0 0 Okunma : 1992
İçerik Hakkında Bilgi
- Bu içerik 28.11.2007 tarihinde bosnak tarafından, Medeniyetler ve Ãœlkeler Tarihi Ansiklopedisi bölümünde paylaşılmıştır ve 385 kez okunmuştur.
Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum
İçerik ve Kategori Araçları
- Kategoriye Abone Ol
- Makalenin Çıktısını Al
- Makaleye Yorum ekle
- Son Güncellenme Tarihi: 20 AÄŸustos 2011, Cumartesi 06:53
Hacı Bektaş
Türk mutasavvıfıdır (1210-1271). Bektaşî tarikatının kurucusu olan Hacı BektaÅŸ Veli, DoÄŸu Ä°ran’da Horasan bölgesindeki NiÅŸapur kentinde doÄŸdu. Horasan’dan Sivas’a geldi, sonra Amasya’ya giderek Baba Ä°shak’a mürit ve halife oldu. Bir süre KırÅŸehir ve Kayseri’de kaldıktan sonra HacıbektaÅŸ’a (eski Sulucakarahöyük) yerleÅŸti.
Selçuklular zamanında dinî-askerî bir topluluk olan Bâcıyânı Rum topluluÄŸu önderlerinden Hatun Ana’yı evlât edindi. Åžeyhi Baba Ä°shak’ın Selçuklulara karşı ayaklanması sırasında Baba Ä°shak’la birlikte Hacı BektaÅŸ’ın kardeÅŸi MenteÅŸ de Sivas’ta öldürüldü.
Bektaşî Babası
Hacı Bektaş ayaklanmadan arta kalan Batınîleri çevresine toplayarak onlara baş oldu. Müritleri tarafından «kalenderler piri, abdallar serveri» sayıldı. Sonraları bütün şiîbatınî zümreleri içinde toplayan onun tarikatına Bektaşîlik adı verildi.
Hacı BektaÅŸ, Osmanlı Devleti’nin kuruluÅŸundan önce yaÅŸadı ve öldü. Ama Osmanlı Devleti’nin kuruluÅŸ yıllarında Anadolu’da yaygın bir örgüt olan ahilikte her esnaf zümresinin kendini bir pir’e baÄŸlaması gelenekti. Ahilerin seyfî (kılıçlı) kolu olan Alp Erenler de Hacı BektaÅŸ’ı kendilerine pir edindiler; yeniçerilerin piri olduÄŸu rivayeti bundan çıktı.
Bir Bektaşî derviÅŸinin (Ali oÄŸlu Musa) XV. yy.da yazdığı BektaÅŸi Velâyetnamesi Hacı BektaÅŸ’ın hayatını olaÄŸanüstü menkıbelerle anlatır; onun çocukluÄŸundan baÅŸlayarak birçok keramet gösterdiÄŸini hikâye eder.
Bektaşî tarikatının merkezi, NevÅŸehir iline baÄŸlı HacıbektaÅŸ kasabasıdır. 1924 yılında tekkeler ve tarikatlar yasaklanıncaya kadar Müslüman dünyasındaki bütün Bektaşîlerin başı sayılan Hacı BektaÅŸ Veli’nin, halifesi burada otururdu; Hacı BektaÅŸ Veli burada gömülüdür. HacıbektaÅŸ’ta bugün de bütün bölümleri yerli yerinde duran büyük bir Bektaşî dergâhı vardır.
BektaÅŸilik
Hz. Muhammet’i mürÅŸit, halife Ali’yi rehber. Hacı BektaÅŸ Veli’yi pir tanıyan bir tarikattır. Hacı BektaÅŸ tarafından kurulmuÅŸ, esasları Hacı BektaÅŸ’ın Makalât adlı eserinde anlatılmıştır Bu eserin Arapça aslı bulunamamıştır. XIV. yy.da yapılmış bir tercümesi vardır. Bunda hırka, sakalık erkâr miyanbestlik, dört tekbir, gülbank ve BektaÅŸiliÄŸe ait bütün bilgiler bulunmaktadır.
BektaÅŸiler Caferi mezhebindendir. Peygamber ailesine aşırı sevgi duyar, Muharrem’de yas tutar, Ali’nin doÄŸum günü saydıkları Nevruz’da bayram yapar, saz çalıp nefesler okurlar. Bektaşîlikte ahlâk verilen söze dayanır: «Elini tek, dilini pek, belini berk tut». Bektaşî ÅŸiir ve müziÄŸi de ünlüdür ve Türk ÅŸiir ve müziÄŸinin önemli bir dalıdır.
Alıntıdır
Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum
Bu içerik 28.11.2007 tarihinde bosnak tarafından, Medeniyetler ve Ãœlkeler Tarihi Ansiklopedisi bölümünde paylaşılmıştır ve 385 kez okunmuştur. Bu içeriğin devamında incelemek isteyebileceğiniz 0 adet mesaj daha bulunmaktadır.
Dinler Tarihi Ansiklopedisi: Hacı Bektaş orjinal içeriğine ulaşmak için tıklayın ...