CumhurbaÅŸkanı – CumhurbaÅŸkanlığı Nedir? | Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nda Belirtilen CumhurbaÅŸkanlığı Görev Ve Yetkileri – Türkiye’d..

CumhurbaÅŸkanı – CumhurbaÅŸkanlığı

CumhurbaÅŸkanı Devletin başıdır. Bu sıfatla Cumhuriyeti ve Milleti’nin birliÄŸini temsil eder; Anayasa’nın uygulanmasını, Devlet organlarının düzenli ve uyumlu çalışmasını gözetir.

Türkiye için açılımı:

Cumhurbaskani’nin görev ve yetkileri Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 101, 102, 103, 104, 105, ve 106. maddelerinde belirtilmistir.

A. Nitelikleri ve Tarafsızlığı (Değişik madde 101) (*)

Cumhurbaşkanı, kırk yaşını doldurmuş ve yüksek öğrenim yapmış Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri veya bu niteliklere ve milletvekili seçilme yeterliğine sahip Türk vatandaşları arasından, halk tarafından seçilir.

Cumhurbaşkanının görev süresi beş yıldır. Bir kimse en fazla iki defa Cumhurbaşkanı seçilebilir.

Cumhurbaşkanlığına Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri içinden veya Meclis dışından aday gösterilebilmesi yirmi milletvekilinin yazılı teklifi ile mümkündür. Ayrıca, en son yapılan milletvekili genel seçimlerinde geçerli oylar toplamı birlikte hesaplandığında yüzde onu geçen siyasi partiler ortak aday gösterebilir.

Cumhurbaşkanı seçilenin, varsa partisi ile ilişiği kesilir ve Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeliği sona erer.

B. Seçimi (Değişik madde 102) (*)

Cumhurbaşkanı seçimi, Cumhurbaşkanının görev süresinin dolmasından önceki altmış gün içinde; makamın herhangi bir sebeple boşalması halinde ise boşalmayı takip eden altmış gün içinde tamamlanır.

Genel oyla yapılacak seçimde, geçerli oyların salt çoğunluğunu alan aday Cumhurbaşkanı seçilmiş olur. İlk oylamada bu çoğunluk sağlanamazsa, bu oylamayı izleyen ikinci pazar günü ikinci oylama yapılır. Bu oylamaya, ilk oylamada en çok oy almış bulunan iki aday katılır ve geçerli oyların çoğunluğunu alan aday Cumhurbaşkanı seçilmiş olur.

İkinci oylamaya katılmaya hak kazanan adaylardan birinin ölümü veya seçilme yeterliğini kaybetmesi halinde; ikinci oylama, boşalan adaylığın birinci oylamadaki sıraya göre ikame edilmesi suretiyle yapılır. İkinci oylamaya tek adayın kalması halinde, bu oylama referandum şeklinde yapılır. Aday, geçerli oyların çoğunluğunu aldığı takdirde Cumhurbaşkanı seçilmiş olur.

Cumhurbaşkanı göreve başlayıncaya kadar görev süresi dolan Cumhurbaşkanının görevi devam eder.

Cumhurbaşkanlığı seçimine ilişkin usûl ve esaslar kanunla düzenlenir.

(*) 23/05/1987 tarihli ve 3376 sayılı Anayasa DeÄŸiÅŸikliklerinin Halkoyuna Sunulması Hakkında Kanun gereÄŸince, halkoyuna sunulmak üzere 16/06/2007 tarihli ve 26554 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan, 16/10/2007 tarihli ve 5697 sayılı Kanunla deÄŸiÅŸik 31/05/2007 tarihli ve 5678 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının Bazı Maddelerinde DeÄŸiÅŸiklik Yapılması Hakkında Kanun 21/10/2007 tarihinde yapılan halkoylaması sonucu kabul edilmiÅŸ ve buna iliÅŸkin Yüksek Seçim Kurulu Kararı 31/10/2007 tarihli ve 26686 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

C. Andiçmesi (Madde 103)

Cumhurbaşkanı, görevine başlarken Türkiye Büyük Millet Meclisi önünde aşağıdaki şekilde andiçer :

“CumhurbaÅŸkanı sıfatıyla, Devletin varlığı ve bağımsızlığını, vatanın ve Milletin bölünmez bütünlüğünü, Milletin kayıtsız ve ÅŸartsız egemenliÄŸini koruyacağıma, Anayasaya, hukukun üstünlüğüne, demokrasiye, Atatürk ilke ve inkılaplarına ve laik Cumhuriyet ilkesine baÄŸlı kalacağıma, Milletin huzur ve refahı, milli dayanışma ve adalet anlayışı içinde herkesin insan haklarından ve temel hürriyetlerinden yararlanması ülküsünden ayrılmayacağıma, Türkiye Cumhuriyetinin ÅŸan ve ÅŸerefini korumak, yüceltmek ve üzerime aldığım görevi tarafsızlıkla yerine getirmek için bütün gücümle çalışacağıma büyük Türk Milleti ve tarih huzurunda, namusum ve ÅŸerefim üzerine andiçerim.”

D. Görev ve Yetkileri (Madde 104)

CumhurbaÅŸkanı Devletin başıdır. Bu sıfatla Türkiye Cumhuriyeti’ni ve Türk Milleti’nin birliÄŸini temsil eder; Anayasa’nın uygulanmasını, Devlet organlarının düzenli ve uyumlu çalışmasını gözetir.

Bu amaçlarla Anayasa’nın ilgili maddelerinde gösterilen koÅŸullara uyarak yapacağı görev ve kullanacağı yetkiler ÅŸunlardır:

a) Yasama ile ilgili olanlar :

* Gerekli gördüğü takdirde, yasama yılının ilk günü Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde açılış konuÅŸmasını yapmak, Türkiye Büyük Millet Meclisi’ni gerektiÄŸinde toplantıya çağırmak,
* Yasaları yayımlamak,
* Yasaları yeniden görüşülmek üzere Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne geri göndermek,
* Anayasa değişikliklerine ilişkin yasaları gerekli gördüğü takdirde halkoyuna sunmak,
* Yasaların, kanun hükmündeki kararnamelerin,Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğü’nün, tümünün ya da belirli kurallarının Anayasa’ya biçim ya da esas yönünden aykırı oldukları gerekçesi ile Anayasa Mahkemesi’nde iptal davası açmak,
* Türkiye Büyük Millet Meclisi seçimlerinin yenilenmesine karar vermek,

b) Yürütme alanına ilişkin olanlar :

* Başbakanı atamak ve istifasını kabul etmek,
* Başbakanın önerisi üzerine Bakanları atamak ve görevlerine son vermek,
* Gerekli gördüğünde Bakanlar Kurulu’na BaÅŸkanlık etmek ya da Bakanlar Kurulu’nu BaÅŸkanlığı altında toplantıya çağırmak,
* Yabancı devletlere Türk Devleti’nin temsilcilerini göndermek, Türkiye Cumhuriyeti’ne gönderilecek yabancı devlet temsilcilerini kabul etmek,
* Uluslararası andlaşmaları onaylamak ve yayımlamak,
* Türkiye Büyük Millet Meclisi adına Türk Silahlı Kuvvetleri’nin BaÅŸkomutanlığını temsil etmek,
* Türk Silahlı Kuvvetleri’nin kullanılmasına karar vermek,
* Genelkurmay BaÅŸkanı’nı atamak,
* Milli Güvenlik Kurulu’nu toplantıya çağırmak,
* Milli Güvenlik Kurulu’na BaÅŸkanlık etmek,
* Başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu kararıyla sıkıyönetim ya da olağanüstü hal ilan etmek ve kanun hükmünde kararname çıkarmak,
* Kararnameleri imzalamak,
* Sürekli hastalık, sakatlık ve kocama sebebi ile belirli kişilerin cezalarını hafifletmek ya da kaldırmak,
* Devlet Denetleme Kurulu’nun üyelerini ve BaÅŸkanını atamak,
* Devlet Denetleme Kurulu’na inceleme, araÅŸtırma ve denetleme yaptırmak,
* Yükseköğretim Kurulu üyelerini seçmek,
* Üniversite rektörlerini seçmek,

c) Yargı ile ilgili olanlar:

Anayasa Mahkemesi üyelerini, Danıştay üyelerinin dörtte birini, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı ve Yargıtay Cumhuriyet Başsavcıvekilini, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi üyelerini, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu üyelerini seçmek.

Cumhurbaşkanı, ayrıca Anayasada ve kanunlarda verilen seçme ve atama görevleri ile diğer görevleri yerine getirir ve yetkileri kullanır.

E. Sorumluluk ve sorumsuzluk hali (Madde 105)

CumhurbaÅŸkanı’nın, Anayasa ve diÄŸer yasalarda BaÅŸbakan ve ilgili bakanın imzalarına gerek olmaksızın tek başına yapabileceÄŸi belirtilen iÅŸlemleri dışındaki bütün kararları, BaÅŸbakan ve ilgili bakanlarca imzalanır. Bu kararlardan BaÅŸbakan ve ilgili bakan sorumludur. CumhurbaÅŸkanı’nın resen imzaladığı kararlar ve emirler aleyhine Anayasa Mahkemesi dahil, yargı mercilerine baÅŸvurulamaz.

Cumhurbaşkanı, vatana ihanetten dolayı, Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tamsayısının en az üçte birinin önerisi üzerine, üye tamsayısının en az dörtte üçünün vereceği kararla suçlandırılır.

F. Cumhurbaşkanına Vekillik Etme (Madde 106)

CumhurbaÅŸkanı’nın hastalık ve yurt dışına çıkma gibi nedenlerle geçici olarak görevinden ayrılması durumlarında, görevine dönmesine kadar; ölüm, çekilme ya da baÅŸka bir nedenle CumhurbaÅŸkanlığı makamının boÅŸalması durumunda da yenisi seçilinceye kadar, Türkiye Büyük Millet Meclisi BaÅŸkanı CumhurbaÅŸkanlığı’na vekillik eder ve CumhurbaÅŸkanı’na iliÅŸkin yetkileri kullanır.

Cumhurbaşkanlığı Forsu ve Anlamı, Cumhurbaşkanlarımız konusu için lütfen aşağıdaki linki tıklayınız.

CumhurbaÅŸkanlığı Forsu Ve Anlamı – CumhurbaÅŸkanlarımız

Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum

Bu içerik 05.04.2009 tarihinde Hale tarafından, Yakın Dönem Türkiye Tarihi bölümünde paylaşılmıştır ve 1195 kez okunmuştur. Bu içeriğin devamında incelemek isteyebileceğiniz 2 adet mesaj daha bulunmaktadır.

Cumhurbaşkanı - Cumhurbaşkanlığı Nedir? | Türkiye Cumhuriyeti Anayasası\'nda Belirtilen Cumhurbaşkanlığı Görev Ve Yetkileri - Türkiye\'de Cumhurbaşkanlığı orjinal içeriğine ulaşmak için tıklayın ...