Çekim Ve Yapım Ekleri | İsim Çekim Ekleri – Fiil Çekim Ekleri – İsimden İsim Yapım Ekleri – İsimden Fiil Yapan Ekler – Fiilden İsim Yapan Ek..

Çekim Ve Yapım Ekleri

Çekim Ekleri

1. İsim Çekim Ekleri

1.1. Çokluk Eki: İsimlerin sayı bakımından çokluğunu bildirirler.

Örnek:
elmalar, çocuklar, öğrenciler.

1.2. Hal Ekleri:– i, -e, -den, -de ekleridir.

Örnekler:
Kitabı ver (belirtme hali)
Yola bak (Yönelme hali)
Evden geliyorum (Çıkma hali)
Sende kaldı (Bulunma hali)
Sıradan insanlarla işim olmaz. (Sıfat yapmıştır ve bu yüzden yapım eki olmuştur.)
Bunlar gözde çocuklardır. (Sıfat yapmıştır ve bu yüzden yapım eki olmuştur.)
Sudan sebeplerle yanıma gelme (Sıfat yapmıştır ve bu yüzden yapım eki olmuştur.)

1.3. İyelik ekleri: Eklendiği isimlerin kime ait olduğunu ifade eder.

Örnek:
Kitabım, kitabın, kitabı, kitabımız, kitabınız, kitapları iyelik eklerini, ismin başına benim, onun, bizim, sizin, onların zamirlerini getirerek bulabiliriz.

1.4. İlgi ekleri (Tamlama Ekleri): “ın, in, un, ün” biçimindedir. Belirtili isim tamlaması kurar.

Örnek:
kapı-n-ın kol-u, müdür-ün oda-sı

1.5. Eşitlik Eki: “-ca,-ce” biçimindedir.

Örnek:
Sence bu doğru mu?
Çocukça davranma

1.6. Ek eylem Ekleri: İsim soylu sözcükler yüklem yapma göreviyle kullanılan eklerdir.

Örnek: iyi-y-im, iyi-sin, iyi-dir, iyi-y-iz, iyi-siniz, iyi-dirler

2. Fiil Çekim Ekleri

2.1. Zaman ekleri (Bildirme Kipleri): Fiillerde hareketin yapıldığı zamanı bildirir.

Örnek: gel-miş (Duyulan geçmiş zaman)
oku-du (Görülen geçmiş zaman)
gid-i-yor (Şimdi geçmiş zaman )
yat-acak (Gelecek geçmiş zaman)
Şimdi gelir (Geniş geçmiş zaman)

2.2. Dilek kipleri: Fiillerde dilek, şart, istek, gereklilik… gibi anlamları karşılayabilmek için getirilen kip ekleridir.

Örnek: Gider-se-m gelmem (Dilek-şart kipi)
Biraz daha oturayım (İstek kipi)
Ders çalışalım (İstek eki)
Artık git-meli-y-im (Gereklilik kipi)
Bunları da oku-sun (Emir eki)
Dışarı çıkın (Emir eki)

2.3. Şahıs Ekleri: Fiildeki eylemi gerçekleştiren şahsı belirtmek için getirilen eklerdir. Fiillerde kip eklerinden sonra gelirler.

Örnek:
Geliyor-um, çalışmalı-sın, yaptı-, okusa-k, üzülür-üz, koşacak-sınız, yürüdü-ler

Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum

Bu içerik 21.02.2009 tarihinde Hale tarafından, Güzel Türkçe'miz | Türkçe Dilbilgisi bölümünde paylaşılmıştır ve 15837 kez okunmuştur. Bu içeriğin devamında incelemek isteyebileceğiniz 2 adet mesaj daha bulunmaktadır.

Çekim Ve Yapım Ekleri | İsim Çekim Ekleri - Fiil Çekim Ekleri - İsimden İsim Yapım Ekleri - İsimden Fiil Yapan Ekler - Fiilden İsim Yapan Ekler - Fiilden Fiil Yapan Ekler - Örnekler orjinal içeriğine ulaşmak için tıklayın ...