Biyoloji | Hayvansal Dokular

1 EPÄ°TEL DOKU 2 BAÄž VE DESTEK DOKU 3 KAS DOKU 4 SÄ°NÄ°R DOKU

1 Örtü Epiteli 1- Temel Bağ Doku 1- Düz Kas
2 Bez Epiteli 2- Kıkırdak Doku 2-Çizgili Kas
3 Duyu Epiteli 3 – Kemik Doku 3- Kalp Kası
4- YaÄŸ Doku
5- Kan Doku

1)Epitel Doku:
Vücudun iç ve dış yüzeyini örten dokudur. Hücreler arası boşluk bırakmayacak şekilde dizilmişlerdir. Vücudu mekanik, kimyasal, fiziksel, balteriyel etkilerden korur. Vücudun hücre sayısı en fazla olan dokusudur. Hücreleri arasında kan damarları bulunmadığından beslenme bağ dokudan difizyon ile olur. Epitel doku bağ dokudan yapılmış bir taban zarı (bazal lamina) üzerine oturur .
Görevleri: Deride =koruma , Bağırsakta = Emilim , Bezlerde = Salgı , Duyu Organlarında = Duyu

2)Örtü Epiteli:
Vücudun iç ve dış yüzeyini ,kan damarlarının içini örter.

a) Tek katlı örtü epiteli:

-Yassı Epitel: Hücreler ince ve yassı olup, çekirdekte yassılaşmıştır. Genişleme yetenekleri fazladır. Yürek,
akciğer ve karın zarında, akciger alveollerinin iç yüzeyinde bulunur

– Kübik Epitel: Hücrelerin boyları birbirine yakın (kübik) çekirdeÄŸi genelde merkezde, yuvarlak ve büyüktür
Sindirim borusunun salgı bezlerinin içini örter. Yumurtalığın üzerinde, göz
retinasında böbrek tüplerinde bulunur

– Silindirik Epitel:Hücreleri silindirik olup,çekirdeÄŸi genelde uzundur. Mide ve bagırsak kanalının, uterusun
,akciğerin solunum borucuklarında, kesenin iç yüzeyinde bulunur. Bazı
hücrelerin dışa bakan yüzeylerinde titrek tüyler (siller) bulunur. Salgı
yapan (mukus) hücrelere GOBLET HÜCRESİ denir.

Çok Katlı Epiteli: Omurgalı derisinin epidermisinde bulunur 40-50 epitel hücre sırasının üstüste gelmesiyle
oluşur.En alttaki sıra silindirik olup, yüzeye doğru yassılaşarak şekilleri
deforme olmuştur. Dış yüzeyde yer alan hücreler difüzyonla besin alamaz
duruma geldiklerinde stomaları azalıp,kalınlaşarak KERATİN maddesi
oluşmaya başlar. Daha sonra bu hücreler ölür. Ölü hücredeki tanofibriller
zayıflayacağından belli bir zaman sonra pullar halinde dökülmeye başlar.
Eğer tanafibriller keratinleşmeye katılırsa hücreler birbirine sıkı bir şekilde
bağlanarak kıl, tırnak boynuz ve sürüngen derisindeki pulları oluşturur.

Çok Katlı Değişken Epitel: Bulunduğu ortamın kasılıp genişlemesiyle şekli değişebilen epitel türüdür. İdrar kesesinde ve boşaltım sisteminin diğer kısımlarında da bulunur.

2) Bez Epiteli : Bez epiteli hücrelerin sayısına ve salgısın döktüğü yere göre 2’ye ayrılır.

– Hücre Sayısına Göre:

a) Bir Hücreli Bezler:Silindirik epitel hücrelerinde oluşur.Örn=Mide, bağırsak duvarlarında mukus salgılayan hücreler, kurbağa derisinin nemliliğini sağlayan gablet hücreleri gibi.
Çok Hücreli Bezler: Şekillerine göre gruplara ayrılır.

– Salgısını Döktüğü Yere Göre:
a) Endokrin (dış) salgı bezleri : Salgısını bir kan kanalla yada doğrudan doğruya vücut dışına boşaltan bezlerdir. Tükrük, süt, ter, derideki yağ, gözyaşı böbrek ve sindirim bezleri .
Endokrin (dış) salgı bezleri : Salgılarını doğrudan doğruya kana veren bezlerdir. Salgılarına hormon denir.
Epifiz, hipofiz, troit bezi…
c) Karma Bezler: Hem iç hem dış salgı yapabilen bezlerdir. Eşeysel bezler pankreas, karaciğer gibi.