Bilim Kurgu Nedir? | Yakın Ya Da Uzak Gelecek İle İlgili Hikâyelerin Bugün Mümkün Olmayan Bilim Ve Teknoloji Unsurlarını Kullanarak Yazılmas..

Bilim Kurgu

Bilim kurgu (veya bilimkurgu) yakın ya da uzak gelecek ile ilgili hikâyelerin bugün mümkün olmayan bilim ve teknoloji unsurlarını kullanarak oluşturulmasıdır. Bilim kurgu bazen geçmisi de kurgulayabilir. Bilim kurgu kitap, sanat eserleri, televizyon, film, bilgisayar oyunları, tiyatro eserleri ve diğer kitle iletişim araçlarında bulunabilir. Yapısal ve pazarlama bağlamında bilimkurgu güncel gerçeklik içinde bulunmayacak kurgusal ögeler içeren yaratıcı çalışmaları tanımlamak için kullanılabilir. Bu tanımlama fantastik, korku ve ilgili tür leri de içerir.

Bilim kurgu eserlerinin fantastik eserlerden farkı hikâye kapsamındaki kurgusal ögelerin çoklukla doÄŸa kanunları üzerine yapılmış bilimsel önermeler ya da ispatlar dahilinde olası olmasıdır (yine de hikâyedeki bazı ögeler hala tamamen yaratıcı kurgulardan ibarettir).Böylesi farklılıkların sonuçlarını keÅŸfetmek bilimkurgunun, onu “fikirlerin edebiyatı” yapan geleneksel amacıdır. Bilim kurgu çoklukla, bilinen gerçekliÄŸe aykırı kurgulamalar içindeki alternatif olasılıklar hakkında eÄŸlendirici ve rasyonel olarak yazmak üzerine kuruludur.

Bu kurgulamalar:

• Gelecek, alternatif zaman dilimleri, ya da bilinen tarih ve arkeolojik kayıtlarla çelişen geçmiş zaman kurgulamaları.
• Dış uzay, diğer dünyalar, ya da uzaylılar içeren kurgulamalar.
• Bilinen doğa yasalarına aykırı teknoloji ve bilimsel kurallar içeren hikâyeler
• Zamanda yolculuk ya da psiyonik, nanoteknoloji gibi yeni teknolojiler, ışık hızı üzerinde seyahat, robotlar, ya da yeni politik ya da sosyal sistemler (örnek: bir distopya) gibi yeni bilimsel kuralların keşfi ya da uygulanmasını içeren hikâyeler.

olabilir.

Tanımlar

Bilim kurgu çok çeşitli alt türleri ve temaları içerdiğinden tanımını yapmak zordur.

Yazar ve editör Damon Knight “bilimkurgu söylediÄŸimiz zaman gösterdiÄŸimiz ÅŸeydir.” demiÅŸtir. Yazar Mark C. Glassy tarafından yapılan bir tanımlama bilimkurgu tanımını pornografiye benzetir:”onun ne olduÄŸunu bilmezsiniz ama onu görünce tanırsınız.”. Vladimir Nabokov eÄŸer tanımlamalarımızı çok dikkatli yaparsak William Shakespeare’in The Tempest adlı oyununun bilimkurgu olarak kabul edilmesi gerektiÄŸini söylemiÅŸtir.

Bilim kurgu yazarı Robert A. Heinlein’e göre bilimkurgunun kısa ve kullanışlı bir tanımı: ” gelecekteki olası olaylar hakkında, tamamen, gerçek dünya, geçmiÅŸ ve gelecek ile ilgili yeterli bilgiye, doÄŸa ve bilimsel yöntemin tam olarak anlaşılmasına dayalı gerçekçi kurgular” dır.Rod Serling’in tanımı şöyledir: “Fantastik imkansız’ın olası yapılmasıdır. Bilim kurgu ise olanaksız’ın mümkün kılınmasıdır.” Lester Del Rey ise şöyle yazar: ” Sadık bir hayranı bile bilimkurgunun ne olduÄŸunu açıklamakta zorlanır,tam ve tatminkar bir açıklamasının olmaması ise bilimkurgunun kolayca tanımlanabilecek sınırlarının olmamasındandır.”
Forrest J. Ackerman 1954 yılında ilk olarak “sci-fi” (kısaltma: science fiction) terimini kullanmıştır. Bilim kurgu popüler kültüre girdikçe bu alanda aktif olan yazarlar ve bilimkurgu hayranları bu terimi düşük bütçeli, düşük teknolojili ve kalitesiz filmlerle özdeÅŸleÅŸtirmiÅŸlerdir. 1970’lerde Terry Carr ve Damon Knight gibi bilimkurgu eleÅŸtirmenleri “sci-fi” terimini çalıntı ve kalitesiz çalışmaları gerçek bilimkurgu eserlerinden ayırdetmek için kullanıyorlardı. 1978 civarında Susan Wood ve diÄŸerleri terimin ingilizcedeki telaffuzundan esinlenerek skiffy kelimesini türettiler. Peter Nicholls bilimkurgu yazar ve okurları arasındaki yaygın tercihin “SF” (ya da “sf”) kısaltmasını kullanmak olduÄŸunu yazar. David Langford’un aylık fanzini Ansible’da, “DiÄŸerlerinin Bizi Gördüğü Gibi…” adında, bilimkurgu türü dışındaki insanların bilimkurguyu aÅŸağılamak için kullandıkları sayısız “sci-fi” örneklerini sunan düzenli bir köşe vardır.

Tarihçe

Ä°lk bilimkurgu eserleri olarak 2. yy’da Lucian’ın True History ‘si , 1001 Gece Masalları ‘ndaki bazı hikâyeler , 10. yy’da The Tale of the Bamboo Cutter, 13. yy’da Ibn al-Nafis ‘in Theologus Autodidactus ‘u, Cyrano de Bergerac ‘ın Voyage de la Terre à la Lune ‘u, ve 17. yy’da Des états de la Lune et du Soleil görülmesine raÄŸmen dünyayı kurgu ve hikâyecilik vasıtasıyla anlama konusunda bilimkurgunun öncelleri mitolojiye dayanır. Akıl çağı ve modern bilimin geliÅŸmesini takiben Voltaire ‘in Micromégas ‘ı, Jonathan Swift ‘in Gulliver’in Seyahatleri ve Kepler ‘in Somnium ‘u ilk gerçek bilimkurgu örneklerindendir. Somnium Carl Sagan ve Isaac Asimov tarafından ilk bilimkurgu hikâyesi olarak gösterilir. Aya yapılan bir yolculuÄŸu ve oradan dünyanın hareketinin nasıl göründüğünü anlatır.

18. yy’da roman’ın bir edebiyat türü olarak geliÅŸmesini takiben, 19. yy baÅŸlarında Mary Shelley ‘in kitapları Frankenstein ve The Last Man bilimkurgu roman formunun tanımlanmasına yardımcı olmuÅŸtur; ardından Edgar Allan Poe aya seyahat ile ilgili bir hikâye yazmıştır. 19. yy boyunca daha baÅŸka örnekler de ortaya çıkmıştır. Elektrik, telgraf ve yeni ulaşım teknolojilerinin doÄŸuÅŸuyla birlikte Jules Verne ve H. G. Wells gibi yazarlar bilimkurgu camiasında yaygın kabul gören yeni bir tür yarattılar. Bu tür 19. yy sonlarında Britanya’da “bilimsel macera” olarak adlandırılıyordu. Edwin Abbott ‘un 1884 te yayınladığı Flatland: A Romance of Many Dimensions gibi örneklerle bu tür çeÅŸitlendi. “Bilimsel macera” terimi 20. yy baÅŸlarına kadar Olaf Stapledon gibi yazarlarca kullanılmaya devam etti.

Isaac Asimov

20. yy baÅŸlarında ortaya çıkan ucuz bilimkurgu dergileri çoÄŸunluÄŸu Amerikalı olan ve Amazing Stories dergisinin kurucusu Hugo Gernsback ten etkilenen yeni bir yazar kuÅŸağının doÄŸmasına yardım etti. 1930’ların sonlarında John W. Campbell’in Astounding Science Fiction dergisinin editörlüğüne gelmesiyle birlikte New York City’de Futurians adıyla anılan, içlerinde Isaac Asimov, Damon Knight, Donald A. Wollheim, Frederik Pohl, James Blish, Judith Merril gibi isimlerin de bulunduÄŸu büyük bir yazar kitlesi oluÅŸtu. Bu dönemin diÄŸer tanınmış yazarları Robert A. Heinlein, Arthur C. Clarke, A. E. van Vogt ve Stanislaw Lem dir.Campbell’in Astounding ‘in başında bulunduÄŸu dönem bilimkurgu’nun altın çağı olarak kabul edilir. Bu dönemin karakteristik özelliÄŸi bilimsel baÅŸarılar ve geliÅŸmeyi öven katı bilimkurgu hikâyeleridir. Bu dönem savaÅŸ sonrası teknolojik ilerlemelere kadar sürmüştür, sonrasında Pohl’ün yönetimindeki Galaxy gibi dergiler ve yeni bir yazarlar kuÅŸağı Campbell tarzının dışında eserler vermeye baÅŸladılar.

1950’lerde Beat kuÅŸağı içinde William S. Burroughs gibi kurgusal yazarlar bulunuyordu. 1960’lar ve 1970’lerin başında Frank Herbert, Samuel R. Delany, Roger Zelazny, Harlan Ellison gibi yazarlar yeni eÄŸilimler, fikirler ve yazı stilleri keÅŸfettiler, bu sırada çoÄŸunluÄŸu Britanyalı bir grup yazar da New Wave olarak adlandırılıyordu. 1970’lerde Larry Niven ve Poul Anderson gibi yazarlar katı bilimkurguyu yeniden tanımlamaya baÅŸladılar. Ursula K. Le Guin ve diÄŸerleri de sosyal bilimkurgu tarzına öncülük ettiler.

1980’lerde William Gibson gibi cyberpunk yazarları geleneksel optimizm’den ayrılıp geleneksel bilimkurgu’nun ilerlemesini desteklediler. Star Wars bilimsel doÄŸruluktan daha fazla hikâye ve karakterlere odaklanarak uzay operası tarzına yeni bir ilgi oluÅŸmasına yardımcı oldu. C. J. Cherryh’nin uzaylılar ve komplike bilimsel mücadeleler üzerine detaylı araÅŸtırmaları belirli bir yazar gubunu etkiledi. Çevresel sorunlar, küresel aÄŸ ve geniÅŸleyen bilgi evreninin etkileri, biyoteknoloji ve nanoteknoloji ile ilgili sorular, SoÄŸuk SavaÅŸ’ın ardından kıtlık sonrası toplumlarına oluÅŸan ilgi gibi konular 1990’larda ortaya çıkmış temalardandır; Neal Stephenson’un The Diamond Age adlı eseri bu konuları kapsamlı olarak inceler. Lois McMaster Bujold’un Vorkosigan romanları karakter odaklı hikâyeleri yeniden ön plana çıkardı. Star Trek: The Next Generation adlı televizyon dizisi, içlerinde en çok tutulanı Babylon 5 olan bir bilimkurgu dizileri furyası baÅŸlattı. Hızlı teknolojik ilerlemenin yarattığı kaygılar ilk kez Vernor Vinge’in romanı Marooned in Realtime ile popüler olan teknolojik yalnızlık kavramı etrafında ÅŸekillendi ve diÄŸer yazarlarca da kullanıldı.

Bakınız: Bilim Kurgu Filmi | Bilim Kurgu Filmi Örnekleri

Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum

Bu içerik 22.05.2010 tarihinde Hale tarafından, Dünya Edebiyatı ve Edebi KiÅŸilikler bölümünde paylaşılmıştır ve 753 kez okunmuştur. Bu içeriğin devamında incelemek isteyebileceğiniz 4 adet mesaj daha bulunmaktadır.

Bilim Kurgu Nedir? | Yakın Ya Da Uzak Gelecek İle İlgili Hikâyelerin Bugün Mümkün Olmayan Bilim Ve Teknoloji Unsurlarını Kullanarak Yazılması – Bilim Kurgu Tarihçesi – Türleri orjinal içeriğine ulaşmak için tıklayın ...