Atatürk’ün Askeri Yaşamında Suriye Günleri | Suriye’ye Gidişi – Şam Günleri – Vatan Ve Hürriyet Cemiyeti – 16. Kolordu Ve 2. Ordu Kumanda..

Atatürk’ün Askeri Yaşamında Suriye Günleri

ÖZET

Balkanlarda, Osmanlının Avrupa yakasında bir liman şehri Selanik’te doğmuş olan Atatürk, hayatının ilerleyen dönemlerinde Suriye, Trablus, Doğu Anadolu ve Avrupa ülkelerine genellikle görevli olarak seyahatlerde bulunmuş, ileriki yıllarda yeni Türk devleti kurulurken buralarda edindiği tecrübe ve gözlemlerden yararlanmıştı. Birincisi daha ilk subaylık yıllarında ve ikincisi Birinci Dünya Savaşı’nda olmak üzere iki defa gittiği Suriye’de yaşadıkları da Onun tercihlerinde etkili olmuştu.

ABSTRACT

Atatürk who was born in Selanik, a part city at Europe side have been journeyed to Syria, Trablus, Eastern Anadolia and European Cities in the later period of his life and He have profited from this experiences and observations at the foundation of Turkish State. What He lived in Syria that he journeyed to Syria for the second times and his first of early officer’s years and secondly during the I. World War had been afected at his prefers.

Mustafa Kemal, Şam’da bulunan 5. Ordu’ya atandı. (1905)

a- Suriye’ye Gidişi

Balkanlarda, Osmanlının Avrupa yakasında bir liman şehri Selanik’te doğmuş olan Atatürk, hayatının ilerleyen dönemlerinde Suriye, Trablus gibi ülkelere giderek görevler yapmış, buralarda yaşadıkları ve görüp geçirdiklerinden dersler çıkarmış, geleceği kurarken bunlardan faydalanmıştı. O’nun çocukluk ve gençlik dönemi Osmanlının fırtınalı günler yaşadığı, içeride ve dışarıda askerî ve siyasî kargaşa ve çöküntülerin kol gezdiği bir dönemdi. Bu fırtınalı dönemde Mustafa Kemal Paşa ülkenin geleceği ile ilgileniyor, mutlakiyet rejimine karşı hürriyetçi fikir ve hareketlerden yana tavır koyuyordu. Harp akademisini bitirdikten sonra tayin beklerken, içinde bulunduğu bu tür faaliyetlerin fark edilmesi, O’nun Suriye macerasını yaşamasına sebep olacaktı.

Okul yıllarında çıkardıkları bir gazete1 sebebiyle soruşturma geçirmiş olan Mustafa Kemal Paşa ile birlikte birkaç arkadaşı, 1905’te akademiyi bitirdikten sonra tayin beklerken faaliyetlerini devam ettirmek üzere bir apartman kiralarlar.2 Ara sıra toplanıp memleket meselelerini görüştükleri bu mekan, daha önce askerlikten (okuldan) atılan Fethi isminde bir arkadaşlarının kendisini de barındırmaları isteğini kabul ederler. Tabii ki, bu arkadaşın Abdulhamit’in hafiyelerinden olduğunun farkında değildirler. Bir süre sonra bu arkadaş marifetiyle yakalanıp tutuklanırlar3 ve birkaç ay tutuklu kaldıktan sonra serbest bırakılırlar. Okul Müdürü Rıza Paşa’nın tavassutu ve dişe dokunur bir suç ve delilin olmayışı serbest bırakılmalarını sağlamıştır.4 Olay, Rıza Paşa ile İsmail Paşa’nın rekabeti, suçların delillendirilememesi, memleketin böyle genç subaylara ihtiyacı olduğu gibi farklı gerekçelere dayandırılarak açıklanmaya çalışılır. Hatta Mustafa Kemal Paşa’nın uyanık ve akıllı olmasından dolayı merkezden uzaklaştırılması ihtiyacı doğduğunu söyleyenler bile vardır.5 Ama gerçek olan Mustafa Kemal Paşa’nın staj için Şam’a, 5. Ordu’ya tayini, kimilerine göre sürülmesiydi. Görev bölgesinden ayrılması da yasaktı. Mustafa Kemal Paşa bu kararı biraz da kinayeli bir şekilde, “Güzel, biz gideceğiz, bu çölde yeni bir devlet kuracağız.” 6 ifadesiyle karşılamıştı.

Buraya kadar özetlemeye çalıştığımız gerekçe ve şartlar içinde, 5 Şubat 1905’te 5. Ordu- 30. Süvari Alayı’na tayin edilmesiyle Şam’a gitme kararıyla karşı karşıya kalan Mustafa Kemal Paşa, 10 Şubat 1905’te İstanbul’dan ayrılır.7 Bu yolculukta yanında sürgünlerden yine 5. Orduya tayin edilen Müfit (Kırşehirli) de yol arkadaşıdır. Ayrıca Ali Fuat da 4. Orduya tayin edilmiştir.8 Sekiz günlük bir yolculuktan sonra9 Beyrut limanına varılmış ve oradan da kara yoluyla, at sırtında Lübnan’ı geçerek Şam’a gidilmiştir. Beyrut’a daha önceden gelmiş olan bir subay arkadaşları kendilerinin de orada kalmalarını, burada İstanbul’u özlemeyeceklerini söylemişti.10 Ancak onlar Şam valisi Hakkı Paşa’ya tekmil vermek zorundaydılar.11 Beyrut’taki bu gibi arkadaşlarıyla yaptıkları toplantılarda, Mustafa Kemal Paşa asıl meselenin yıkılmak üzere bulunan imparatorluktan bir Türk devleti çıkarmak olduğunu söylüyordu. Suriye hayatı da bu düşüncesini perçinlemiş, daha sonraki hayatında yararlanacağı önemli tecrübeler kazanmasına yardımcı olmuş, askerlik ve inkılâpçılık hayatında önemli izler bırakmıştır.

Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum

Bu içerik 01.09.2009 tarihinde Hale tarafından, ATATÜRK'ün Hayatı ve Hakkında Yazılanlar bölümünde paylaşılmıştır ve 1578 kez okunmuştur. Bu içeriğin devamında incelemek isteyebileceğiniz 11 adet mesaj daha bulunmaktadır.

Atatürk’ün Askeri Yaşamında Suriye Günleri | Suriye’ye Gidişi - Şam Günleri - Vatan Ve Hürriyet Cemiyeti - 16. Kolordu Ve 2. Ordu Kumandanlığı - 7. Ordu Ve Yıldırım Orduları Kumandanlığı orjinal içeriğine ulaşmak için tıklayın ...