Atatürk Günlüğü – Today | 13 Eylül – September

13 EYLÃœL – SEPTEMBER 13
Tarihte Bugün – Today in History

Sakarya Meydan Savaşı’nın Kazanılması

Sakarya Meydan Muharebesi

Mustafa Kemal, Sivas Kongresi üyeleri ile birlikte (Eylül 1919)

1938 – Basın Kurumu Fevkalede Kongresi Ä°stanbul’da açıldı.

1925 – Gazi Mustafa Kemal, Elazığ Ä°stiklal Mahkemesi’nde yargılanan gazetecileri bağışladı.

DoÄŸu Ä°stiklal Mahkemesi’nde yargılanan gazeteciler Mustafa Kemal’den affedilmeleri için talepte bulundu. Mustafa Kemal’in isteÄŸi üzerine gazeteciler affedildi.

DoÄŸu Ä°stiklâl Mahkemesi’nde duruÅŸmaları tamamlanmak üzere olan 10 gazetecinin, toplu olarak Atatürk’e telgrafı: “…Vicdanlarımızda hasıl olan uyanıklığı gelecekteki hareketlerimizde rehber edinerek yüksek amacımıza doÄŸru, temiz alınla yürüyebilmek için itimadınızın feyzini bizlerden esirgememenize pek muhtacız. Mahkeme huzurunda meydana çıkan masumiyetimiz, ancak büyük kurtarıcının yüksek vicdanından duyacağımız af ve müsamaha müjdesiyledir ki bizim için kıymetli olur!” (Atatürk, bu baÅŸvuruyu bir telgrafla DoÄŸu Ä°stiklâl Mahkemesi’ne bildirmiÅŸtir: “…Bunu da nazar-ı insafa almak uygundur.”)

1924 – Atatürk’ün, Hamidiye kruvazörü ile Trabzon’a gitmek üzere Karadeniz’de seyahati.

1922 – Ä°zmir yanıyor. Yangını kimlerin baÅŸlattığı tesbit edilemedi. Yüzlerce insan yanarak can verdi. Kaçan Hıristiyanlar limana toplandı. Ä°tilaf kuvvetlerine ait gemiler kimseyi kabul etmemeye karar verdi. Daha sonra yalnız çocuk ve kadınları aldılar.

Ä°zmir’de düşmanların sabotajı sonucu, Ermeni mahallesinde baÅŸlayan büyük yangın.

Karacabey ve Soma’nın kurtuluÅŸu.

Atatürk’ün, Amiral Brock’un 12 Eylül 1922 tarihli mektubuna cevabı: “…Her iki hükümetin uygulanagelen ÅŸekillere uyarak siyasal iliÅŸkiler kurabileceklerini bildirmekle ÅŸeref kazanmaktayım.”

Atatürk’ün, Amerikalı gazeteci Richard Eaton’a Ä°zmir’de demeci: “…Ben Ä°ngilizlerle deÄŸil, Yunanlılarla harp ediyorum. Yirmidört saatte en iyi kıtalarımı Trakya’ya geçirmeye yetecek nakliye gemilerim de mevcuttur. Bu askerler bir iÅŸaretimi bekliyorlar!” (Bu demeç, Le Figaro gazetesinin 1.10.1922 tarihli sayı­sında yayımlanmıştır).

Atatürk’ün, akÅŸam, kalmakta olduÄŸu köşkün balkonundan -düşmanların sabotajı sonucu çıkan- Ä°zmir yangınını izlerken yanındaki genç subaylara söyledikleri: “Çocuklar, bu manzaraya iyice bakın! Bu alevler, bir devrin sona erip yeni bir devrin baÅŸladığını gösteren bir yangındır. Osmanlı Ä°mparatorluÄŸu’nun son yüzyıllardaki bütün günahları ÅŸu ateÅŸle temizlenirken yeni bir Türk Devleti’nin kuruluÅŸu ve Türk milletinin yükseliÅŸi de cihana ilân ediliyor!”

Atatürk’ün, geceyi -Ä°zmir yangını sebebiyle- tekrar Karşıyaka’da Ä°plikçizade Köşkü’nde geçiriÅŸi.

1921 – Sakarya Zaferi.

Sakarya Meydan Muharebesi’nin sonuçlanması ve düşmanın Sakarya nehrinin doÄŸusunda imha ile zaferin kazanılması. Yunanlıların 23 AÄŸustos’ta baÅŸlattıkları savaÅŸ, 22 gün 22 gece sürdü. Sonunda Türk cephesi büyük bir zafer kazandı. Türk Ordusu birçok koldan ilerledi. Bütün mevzileri boÅŸaltarak geri çekilen Yunan birlikleri köprüleri tahrip ederek Sakarya’nın batısında mevzilendi.

Sakarya Zaferi üzerine BaÅŸkomutan Atatürk’ün, Batı Cephesi Komutanlığı’na emri: “…Düşman batıya geri çekilmeye devam etmektedir. Düşmanın geride herhangi bir hatta durmasına ve eski düzenini almasına mani olmak ve geri çekiliÅŸini yenilgiye uÄŸratmak lâzımdır.”

Atatürk’ün, BaÅŸkomutanlık iÅŸlemlerinin daha basit ÅŸekilde seyretmesi için BaÅŸkomutanlık Kalemi’nin kaldırıldığını ve BaÅŸkomutan’ın gerek Millî Savunma Bakanlığı gerekse Genelkurmay BaÅŸkanlığı ile doÄŸrudan temasta bulunarak çalışacağı hakkında ilgililere yazısı.

Başkomutanlığın, Batı cephesinin yeniden kurulup düzenlenmesi emri (Mevcut tümenlerden 5 kolordu oluşturulmuştur).

Atatürk tarafından hazırlanan “Meclis takdirnamesiyle taltif hakkında Kanun”un, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kabulü: “Muharebelerde bilfiil ateÅŸ altında fevkalâde yararlıklar gösterenler, Türkiye Büyük Millet Meclisi takdirnamesiyle mükâfatlandırılır.”

1920 – Mustafa Kemal PaÅŸa’nın Halkçılık Programını yayınlaması.

Mustafa Kemal’in “Halkçılık Programı” T.B.M.M.’ne sunuldu. (18 Eylül’de T.B.M.M.’nde okundu)

Atatürk’ün, “Halkçılık Programı” adı altında bir broşür yayımlaması, bu programın Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne takdimi ve üyelere dağıtılışı.

1920 – Mustafa Kemal, Ä°stanbul’dan gelen Osmanlı delegeleri, Ahmet Ä°zzet ve Salih PaÅŸa’larla, Bilecik tren istasyonunda görüştü.

Atatürk’ün, Mustafa Suphi’nin 15 Haziran 1920 tarihli mektubuna cevabı.

1919 – Sivas’ta Ä°rade-i Milliye Gazetesi yayımlanmaya baÅŸladı.

Ä°stanbul’la bütün resmi yazışmaların kesilmesi ile birlikte Sivas’ta adeta bir geçici hükümet gibi çalışmalarına baÅŸlayan Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Heyet-i Temsiliye’si vilayetlere, sancaklara ve askeri makamlara telgraflar çekerek meclis-i mebusan seçimlerinin yapılmasını istedi.

Sadrazam Damat Ferit PaÅŸa’nın, Ä°ngiliz Yüksek Komiseri Amiral J. de Robeck’e demeci: “…Mustafa Kemal’in ezilmesi için Ä°tilâf Devletlerinin müsaadesini dilerim. Taraftarları hem delilik hem de hamiyetsizlik edip harbin devamını isterler(!)”

1911 – Mustafa Kemal’in Ä°stanbul’da Genelkurmay’a nakledilmesi.
Mustafa Kemal, geçici olarak Trablusgarb Tümeni Kurmay başkanlığına atandı.

Atatürk’ün, -geçici olarak Trablusgarp Tümeni Kurmay BaÅŸkanlığı’na atanmasını takiben- Harbiye Nezareti tarafından Ä°stanbul’a çaÄŸrılması.

Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum

Bu içerik 13.09.2007 tarihinde hale tarafından, Atatürk Günlüğü | Atatürk Today bölümünde paylaşılmıştır ve 2462 kez okunmuştur. Bu içeriğin devamında incelemek isteyebileceğiniz 3 adet mesaj daha bulunmaktadır.

Atatürk Günlüğü - Today | 13 Eylül - September orjinal içeriğine ulaşmak için tıklayın ...