Antik Yunan Filozofları : Herakleitos’un Hayatı

Herakleitos
Parmenides’in duraÄŸan ve deÄŸiÅŸmez varlığına karÅŸi, niteliksel deÄŸiÅŸme olarak oluÅŸun gerçekliÄŸini öne süren Yunan filozofu.

Bilgi bakımından, empirik ya da duyusal bilgiye hiç deÄŸer vermeyen Herakleitos, gözlerin ve kulakların kötü tanıklar olduÄŸunu öne sürerek, rasyonalizmin savunuculuÄŸunu yapmıştır. Çok ÅŸey bilmeye, ansiklopedik bir bilgiye karÅŸi çikan Filozof, çok ÅŸey bilmenin akıllı olmayı ögretmedigini söylemiÅŸtir. Siyasi alanda, demokrasi karÅŸitı eÄŸilimlerini, çogunluk geniÅŸ halk yığınlarına karÅŸi duyduÄŸu nefretle birleÅŸtiren ve ‘bir kiÅŸinin, yetkin biriyse eÄŸer, kendisi için, on bin kiÅŸiden daha deÄŸerli olduÄŸunu’ söyleyen Herakleitos’un metafiziÄŸinin en önemli tezi, hiç kuÅŸku yok ki, çatisma ve savaÅŸin herÅŸeyin babası olduÄŸu düşüncesidir. Ona göre, karÅŸitların savaÅŸi, varlık ya da oluÅŸun tek ve en önemli koÅŸuludur. Zira bu savaÅŸ olmasaydı, hiçbir ÅŸey varolmayacaktı. Bundan dolayı, varlıkların doÄŸuÅŸ ya da varlığa geliÅŸi, birbirlerine karşıt olan ve dolayısıyla birbirlerini varlıkta tutan karÅŸitların çatismasina baÄŸlıdır.

Onun varlık ögretisinin ikinci tezi ise, herÅŸeyin birliÄŸini ortaya koyar. Birlik, tıpkı Ä°yonyalı düşünürlerde olduÄŸu gibi, evrenin ilk maddesinden, evrendeki herÅŸeyin kendisinden doÄŸduÄŸu maddi tözden meydana gelir. Bu birliÄŸi ateÅŸte bulan Herakleitos’a göre, ateÅŸ, örnegin yoÄŸunlaÅŸtığı zaman, nemli hale gelir ve basınç altında suya dönüşür. Su donduÄŸu zaman ise, toprak olup çikar. Onun ilk madde olarak ateÅŸi seçmesi, daha çok ondaki oluÅŸu, deÄŸiÅŸme ve birlikten çokluga geçiÅŸ sürecini en iyi, yakarak ve yıkarak yaÅŸayan ateÅŸ ifade ettiÄŸi için önem taÅŸir.

Herakleitos birliÄŸin olduÄŸu kadar, çoklugun da hakkını veren bir filozoftur. BaÅŸka bir deyiÅŸle, o monist bir filozof olduÄŸu kadar, aynı zamanda bir çokluk filozofudur. Onun çokluk filozofu olmasını mümkün kılan ÅŸey ise, oluÅŸu ön plana çikartmis olmasıdır. Herakleitos’a göre, çokluk ya da karÅŸitlar olmaksızın, varlık ya da oluÅŸ olamaz. O, bir yandan da çoklugun birliÄŸe dayandığını söylemiÅŸtir. Bundan dolayı, çokluk olmadan birlik, birlik olmadan da çokluk olamaz. Evren, aynı zamanda hem bir ve hem de çoktur; bu da, oluÅŸla ifade edilir.

Herakleitos, birlikten çokluga geçiş ve oluş sürecini, ateşle ve dolayısıyla akış düşüncesiyle ifade etmiştir. Bu onun varlık görüşünün üçüncü temel tezini meydana getirmektedir. Şeylerin sürekli akışı, herşeyin akmakta oluşu, evrenle ilgili en önemli doğrudur. Ona göre, evrende kalıcılık ve durağanlık yoktur; herşey değişmekte, yakarak, yıkarak yaşamaktadır.

Herakleitos kendisinden önceki filozofların boşu boşuna evrende kalıcılık ve süreklilik aradıklarını, oysa evrende kalıcılık bulunmayıp, mutlak bir değişmenin söz konusu olduğunu öne sürmüştür. Nehir akıp gittiği için, o aynı nehre iki kez giremeyeceğimizi belirtir. Evrende hiçbir nesne, nesnelerin hiçbir özelligi yoktur ki, değişmeden aynı kalsın. Herşey bir başka şeyin yıkımı ve ölümü sayesinde varlığa gelmekte ve daha sonra yok olup gitmektedir. Evrendeki tüm ögeler arasında sürekli bir çatisma ve savaş hali vardır ve değişmeyen tek şey, bu değişme halinin sonucu olan kozmik denge durumudur.

Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum

Bu içerik 20.09.2008 tarihinde HeaT tarafından, Felsefe - Arkeoloji - Mitoloji ve Efsaneler bölümünde paylaşılmıştır ve 1387 kez okunmuştur. Bu içeriğin devamında incelemek isteyebileceğiniz 0 adet mesaj daha bulunmaktadır.

Antik Yunan Filozofları : Herakleitos\'un Hayatı orjinal içeriğine ulaşmak için tıklayın ...