Anıtkabir | Ä°nÅŸası Ve Özellikleri – Ä°nÅŸaat Evreleri Ve Projede Yapılan DeÄŸiÅŸiklikler

Anıtkabir – Ä°nÅŸası Ve Özellikleri

A. ANITKABÄ°R’Ä°N TEMELÄ°NÄ°N ATILIÅžI

Anıtkabir’in inÅŸaasının baÅŸlaması ve kamulaÅŸtırılma çalışmaları için ilk aÅŸamada, 1 Haziran 1944 tarihinde Bayındırlık Bakanlığına 1.000.000 TL. ödenek tahsis edildi.

Åžartnameye göre, yarışmayı kazanan projenin uygulanması ve kontrolü haklarının eser sahibine ait olması nedeniyle, 4 Temmuz 1944 tarihinde Bayındırlık Bakanlığı, Prof. Emin Onat ve Doç. Orhan Arda ile sözleÅŸme imzaladı. Bu tarihlerde, Rasattepe ve civarının ilk aÄŸaçlandırma çalışmalarına baÅŸlandı. Bayındırlık Bakanlığı, 4 Eylül 1944 tarihinde birinci kısım inÅŸaatı ihaleye çıkardı. Birinci kısım inÅŸaat, Rasattepe’nin toprak tesviyesi ile Aslanlı Yolun istinat duvarlarının yapılmasını ihtiva ediyordu. Ä°nÅŸaatın kontrol mühendislik hizmeti Bayındırlık Bakanlığı Yapı ve Ä°mar Ä°ÅŸleri ReisliÄŸi’ne verildi ve ÅŸantiye binası olarak rasathane binası kullanıldı.

Mozole altı galeri tonozlarının inşaatı

Anıtkabir’in inÅŸaatına 9 Ekim 1944 günü saat 10.00‘da görkemli bir temel atma töreni ile baÅŸlandı. Törene BaÅŸbakan Şükrü SaraçoÄŸlu, bakanlar ve kalabalık bir davetli topluluÄŸu katıldı. Bayındırlık Bakanı Sırrı Day, törende ÅŸu konuÅŸmayı yaptı.

“Aziz BaÅŸbakanım, deÄŸerli arkadaÅŸlarım,

Türk Milleti 1938 yılında Kasım’ın 10 ncu günü en kıymetli evladı Atatürk’ü kaybetmiÅŸti. Bunun acısı milletimizin kalbinde bütün tazeliÄŸi ile ebedidir. Ancak bizi teskin eden, kuvvet ve kudretimizi saÄŸlayan iki mazhariyetimiz vardır. Biri Atatürk’ün ebedi varlığının, inkılapçı ruhunun daima içimizde ve aramızda olduÄŸuna inancımız, biri de cumhuriyetimizin, milletimizin ve partimizin başında aziz milli ÅŸefimiz Ä°nönü’nün bulunuÅŸudur. Gerçekten, bu iki büyük kuvvet etrafında birleÅŸen milletimiz, yaratılan büyük eseri korumak, büyütmek ve ileri medeniyet seviyesine varmak için hızla ve imanla çalışmakta, inkılabımız daha çok ileri merhalelerine varmaktadır.

Hep biliriz ki, Atatürk, kendisini hatırlatmak için bir anıta, bir abideye ihtiyacı olmayanlardandır. Türkiye Cumhuriyeti, maddi manevi bütün varlığı ile Atatürk’ün büyük ve yıkılmaz anıtıdır. Ancak kendi hislerimizi tatmin ve minnettarlığımızı ifade etmek ve en kutsal bir ziyaretgahı kurmak içindir ki Anıtkabir’in inÅŸası o felaket gününden beri kararlaÅŸan bir amacımız olmuÅŸtur.

Bu ehemmiyetle yapıya başlamak için, lüzumlu hazırlıklar devamlı çalışmalarla ikmal edildi. Bugün ilk kazmanın vurulmasından itibaren inşaat devresine geçmiş olunacaktır. Bu hizmetin kendisine emanet edilmesini büyük bahtiyarlık bilen Bayındırlık teşkilatının bütün dikkat ve gayretini harcayarak ve muhtaç olduğu yardımlarınıza mazhar olarak muvaffak olacağına eminim.

BaÅŸvekilimizin isabetli rehberliÄŸi, kıymetli ve devamlı alaka ve yardımları, iÅŸlerimizin baÅŸarısı için bize daima cesaret ve emniyet vermektedir. Kendilerine bu vesile ile tekrar şükranlarımı sunmak için müsaadelerini rica ederim. Sözlerime son verirken Atatürk’ün büyük adını bir daha hürmetle anar, milli ÅŸefimiz Ä°nönü’ nün başımızda daima var ve mesut olmasını candan dilerim.”

Bayındırlık Bakanının bu konuÅŸmasından sonra Yapı ve Ä°mar Ä°ÅŸleri BaÅŸkanı Sırrı Sayarı’nın inÅŸaat hakkında teknik bilgileri sunmasını müteakip temele ilk kazmayı BaÅŸbakan SaraçoÄŸlu vurdu. Sonra sırası ile bakanlar, generaller ve törene katılan kuruluÅŸ temsilcileri de temel kazılmasına sembolik olarak katıldılar.

Anıtkabir inÅŸasının baÅŸlaması nedeniyle Bayındırlık Bakanı, CumhurbaÅŸkanı Ä°smet Ä°nönü’ye ÅŸu telgrafı gönderdi:

“Büyük Reisicumhur,

Anıtkabir’in inÅŸasına bugün BaÅŸvekilimizin uÄŸurlu eli ile baÅŸlandı. Kendisine bu kutsal iÅŸin emanet edilmesiyle bahtiyarlık duyan Bayındırlık camiası eserin yüksek ilham ve iradeleri dairesinde en kısa zamanda ve en baÅŸarılı ÅŸekilde bitmesi için bütün gayretleri ile çalışacağına itimat buyrulmasını en derin tazim hisleri ile arz eder, ellerinizden öperim.”

“Sırrı Day Bayındırlık Bakanı”

Cumhurbaşkanı İsmet İnönü de başarı dileklerini sunan şu cevabı telgrafı gönderdi:

“Sırrı Day, Bayındırlık Bakanı Ankara

Anıtkabir’in temeli atılması münasebetiyle yazdığınız tel için çok teÅŸekkür ederim. Anıtkabir’in yüksek mevzuuna layık tarihi bir eser olması için milletimizin gösterdiÄŸi dikkat, eserin mümkün olduÄŸu kadar süratle bitirilmesini candan temenni ettirmektedir. Sebatlı ve devamlı çalışma ile Bayındırlığımızın tam bir baÅŸarısını tebrik ettiÄŸim gün kendimi bahtiyar sayacağım.

“Ä°smet Ä°nönü CumhurbaÅŸkanı”

Hükümet, inÅŸaat baÅŸladıktan bir süre sonra 1 Kasım 1944 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisine Anıtkabir inÅŸaatı için ödenek tahsisine yetki isteyen bir kanun tasarısı sundu. Bu tasarıya göre, 1945-1949 yıllarını kapsayan dönem için her yıl 2.500.000 TL. nı aÅŸmamak üzere 10.000.000 TL. na kadar geçici taahhütlere girme yetkisi hükümete veriliyordu. Kanun tasarısının mecliste görüşülmesi esnasında söz alan Bayındırlık Bakanı, “Anitkabir için gerekli arazinin kamulaÅŸtırılmasının tamamlandığını, ancak halen incelenmekte olan ve geniÅŸletilmesi düşünülen inÅŸaat projesinin kabulü halinde bir kısım arazinin daha kamulaÅŸtırılmasına ihtiyaç duyulacağını, bu maksatla ek ödenek talep edilebileceÄŸini” açıkladı. Genel Kurulca, birinci maddesinin daha açık bir ÅŸekilde ifade edilmesi için tasarı Bütçe Encümenine sevk edildi. Bütçe Encümeninde gerekli deÄŸiÅŸiklik yapılarak 22 Kasım 1944 tarihinde Meclis Genel Kurulu’nda tartışmaya açıldı. Genel Kurul’da söz alan Trabzon Milletvekili Mithat Aydın, “Anıtkabir proje yarışmasının, dünyanın bunalımlı bir dönemine rastladığı, bu yanÅŸmaya deÄŸerli profesörlerin katılımının saÄŸlanamadığını, fakat bir Türk projesinin kabul edilmiÅŸ olmasının övünülecek bir durum olduÄŸunu” belirterek 10.000.000 TL. ödeneÄŸin tahsis edilmesinin yerinde olacağını ifade etti. Kanun, 283 milletvekilinin oyları ile 22 Kasım 1944 tarihinde kabul edildi. AÅŸağıdaki maddelerden oluÅŸan 4677 no.lu kanun 4 Aralık 1944 tari-hinde yürürlüğe girdi.

1. Anıtkabir inşaatı için, senelik ödeme miktarı 2.500.000 TL. yi geçmemek ve her yıl bütçesine konacak parayla ödenmek üzere 10.000.000 TL. ye kadar, 1945-1949 yıllarında geçici taahhütlere girişmeye Bayındırlık Bakanı ve faizleriyle birlikte bu miktarı geçmemek üzere bono ihracına Maliye Bakanı yetkilidir.

2. Bu kanun tarihinden geçerlidir.

3. Bu kanun hükmünü icraya Bayındırlık ve Maliye Bakanları görevlidir.

Kaynak: TSK

TSK Anıtkabir Sayfası

Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum

Bu içerik 09.10.2008 tarihinde Hale tarafından, ATATÃœRK'ün Hayatı ve Hakkında Yazılanlar bölümünde paylaşılmıştır ve 3010 kez okunmuştur. Bu içeriğin devamında incelemek isteyebileceğiniz 6 adet mesaj daha bulunmaktadır.

Anıtkabir | İnşası Ve Özellikleri - İnşaat Evreleri Ve Projede Yapılan Değişiklikler orjinal içeriğine ulaşmak için tıklayın ...