Anadolu Medeniyetleri Müzesi – Antik Takıları | Boyun Takıları – Kolyeler

Anadolu Medeniyetleri Müzesi – Antik Takıları | Boyun Takıları

Kolyeler

Kolye kelimesi her ne kadar boyun takılarının tümüne verilen bir isim olarak algılanmaktaysa da, gerçekte bu takı grubunun sadece bir cinsini belirlemektedir. Genellikle tek öğeli boyun takılarına, kolye; boynu saran takılara, boyunluk (yekpare veya çok parçalı olabilir); çok öğeli olanına da gerdanlık denilmektedir. Çeşitli halka ve fonlarından oluşan öğesiz zincirlerde kolye grubuna girerler. Kemik, deniz ve akarsu hayvanlarının kabuklarından yapılanlar ilk örneklerdir. Daha sonra altın, gümüş, tunç, yarı kıymetli ve kıymetli taşlar ve camında ilavesiyle çok çeşitli kolye tipleri oluşturulmuştur. Önceleri yalın olarak kullanılan metale değerli taşların ilave edilmesiyle zengin görüntüler meydana getirilmiştir. Ayrıca altın tozu kaplama terrakotta tanelerde kullanılmıştır. Her çağda çeşitli malzemelerden ve çeşitli tiplerde yapılan boncuklar özellikle Hellenistik ve Roma dönemlerinde altın tellerle bağlanarak takılarda kullanılmışlardır. Fayans, cam, yarı kıymetli ve kıymetli taşlardan altın, gümüş, tunç boncuklar çok çeşitli biçimlerde (üçgen, silindirik arpa, konik küre, vb.) çok yaygın ve bol olarak kullanılmıştır.

Çeşitli formlardaki altın kolye tanelerinin arasına mavi renkli yuvarlak, prizmatik ve silindirik cam boncuklar dizilerek düzenlenmiştir. Altın kolye tanelerinin tomurcuk biçiminde olanlarının içleri boştur. Üçgen ve yuvarlak olanlar ise damgalama ile yapılmış olup hepsi ince altın plakalardan kesilmiştir.

Kat. No: 100
Adı: Boncuk dizisi (yeni düzenleme)
Cinsi: TaÅŸ ve geyik diÅŸi
Geliş Yeri: Çatalhöyük kazısı
Geliş Şekli: Kazı buluntusu 1963
Boyutları: Tane uz.: 0,5 – 1,5 cm.

Dört adet geyik dişi ile yeşilimsi gri ve bej renkli taşlardan dikdörtgen şeklinde yapılmış boncuklardan oluşturulmuştur.

Kat. No: 102
Adı: Kolye öğeleri (yeni düzenleme)
Cinsi: Altın
Geliş Yeri: Alacahöyük
Geliş Şekli: Kazı buluntusu 1953
Boyutları: Uz.: 1,3 cm; gen.: 1,5 cm.
Ağırlığı: 2.5 gr.
Dönemi: Eski Tunç Çağı

Ortası kalın büyük H harfi şeklinde kesilmiş safihanın önce ortasının, sonra dört uzantısının spiral yapacak şekilde kıvrılmalarıyla tek parçadan oluşturulmuş ögelerden meydana gelmiştir.

Kat. No: 104
Adı: Kolye taneleri (14 adet) (yeni düzenleme)
Cinsi: Altın
Geliş Yeri: Alacahöyük MA Mezarı
Geliş Şekli: Kazı buluntusu 1936
Boyutları: Kapalı uz.: 34,5 cm; 11707: uz.: 0,5 – 01 cm; 15081(14 adet): uz.: 1,5 cm; gen.: 0i9 cm.; 11692: uz.:1.2, çap: 0,8 cm; 11693: uz.: 0,3-0,4 cm.
Ağırlığı: 50,46 gr. (toplam)
Dönemi: Eski Tunç Çağı

Kurs biçimindedir, ince sapında ip geçki deliği vardır. Kursun ortasında da bir delik bulunmaktadır. Deliğin çevresinde bir karenin köşesini oluşturan dört kabartma nokta yer alır. Kesme, repoussé ve dövme teknikleri kullanılmıştır. Üç yüzeyli, ortasında ip geçki deliği olan, masif, mercimek büyüklüğünde boncuklardır. Altın safihadan kesilip, kıvrılmış, küçüklü büyüklü borular şeklindeki takı ögeleridir. Üstleri boğumlu ve meyillidir. Delikli masif boncukların dört yüzünde dört tane nokta halinde çıkıntı mevcuttur. Ortalarında ip geçki deliği olan masif, yassı, yuvarlak, irili ufaklı boncuklardır. Spatül biçimli ip geçki delikli kolye taneleridir. İp geçki delikli, enli, üstleri yivli boncuklardır.

Kat. No: 105
Adı: Kolye (yeni dizim)
Cinsi: Altın
Geliş Yeri: Eskiyapar 2 no.lu çukur II. seviyede tabanın altına gömülü.
Geliş Şekli: Kazı buluntusu 1968
Boyutları: Kapalı uz.: 31 cm. a: uz.: 2,5 cm; gen.: 1,4 cm; b: uz.: 1,1 cm; gen.:0,4 cm;
Ağırlığı: 112,96 gr.
Dönemi: Eski Tunç Çağı

Kolyeyi oluşturan ögeler; ip geçki deliği bulunan üzeri yivli ince sapın ucu disk şeklinde olup, diskin ortası bombelidir. Ufak kepçe formunda olan diskin kenarı repoussé yiv bezemelidir. Hurma çekirdeği şeklindeki ögeler kare profilli, uzun kenarları kabarık yivli, her iki ucu düz kesimlidir.

Kat. No: 108
Adı: Kolye öğeleri (yeni düzenleme)
Cinsi: Altın ve boncuk
Geliş Yeri: Yapraklı
Geliş Şekli: Satın alınma 17.7.1969
Boyutları: 35,5 cm.
Ağırlığı: 11,57 gr.
Dönemi: İ.Ö. 8-7. yüzyıl

Çeşitli formlardaki altın kolye tanelerinin arasına mavi renkli yuvarlak, prizmatik ve silindirik cam boncuklar dizilerek düzenlenmiştir. Altın kolye tanelerinin tomurcuk biçiminde olanlarının içleri boştur. Üçgen ve yuvarlak olanlar ise damgalama ile yapılmış olup hepsi ince altın plakalardan kesilmiştir.

Kat. No: 109
Adı: Kolye öğeleri (12 adet, yeni dizim)
Cinsi: Altın
Geliş Yeri: Yapraklı
Geliş Şekli: Satın alınma 17.7.1969
Boyutları: tane 1 x 1 cm.
Ağırlığı: 6.5 gr.
Dönemi: İ.Ö. 8-7. yüzyıl

Zeytin çekirdeği biçiminde yivli tanelerden üçer adedinin, uzunlamasına yan yana getirilmesiyle üçlü gruplar oluşturulmuştur. Bu düzenlemeye göre üç sıra ipe geçirilmiş olduklarını varsaymamız gerekir. Taneler, altın safihadan kesilmiş, kalıp üzerinde çevrilerek çekirdek şekli verilmiş, uçlarına da altın telkari halkacıklar yerleştirilmiştir.

Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum

Bu içerik 06.03.2008 tarihinde Hale tarafından, Türk Kültürü ve El Sanatlarımız bölümünde paylaşılmıştır ve 2814 kez okunmuştur. Bu içeriğin devamında incelemek isteyebileceğiniz 2 adet mesaj daha bulunmaktadır.

Anadolu Medeniyetleri Müzesi - Antik Takıları | Boyun Takıları - Kolyeler orjinal içeriğine ulaşmak için tıklayın ...