1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı | Sonucunda Ukrayna’nın Güneyi Kuzey Kafkaslar Ve Kırım Rusya’nın Eline Geçmesi Ä°le Osmanlıların Yenik Düştüğü SavaÅŸ – ..

1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı

1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı Osmanlıların yenik düşmesiyle sonuçlanmış bir savaÅŸtır. Bu savaşın sonucunda Ukrayna’nın güneyi, Kuzey Kafkaslar ve Kırım Rusya’nın eline geçmiÅŸtir.

1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı – Savaşın cepheleri

Savaşın Nedenleri

SavaÅŸ ilk önce Lehistan’da kralla soylular arasında çıkan bir anlaÅŸmazlık yüzünden baÅŸladı. Rus Çariçesi II. Katerina Lehistan’ı parçalamak amacıyla Lehistan’ın içiÅŸlerine karışıyordu. Kralı soylulara karşı desteklemek amacıyla bölgeye Kazak Rus askerlerini gönderdi. Askerler Osmanlı Devleti sınırları içindeki Balta kentine girerek katliam yaptılar.Osmanlı padiÅŸahı III. Mustafa bu durumu protesto ederek 25 Eylül 1768 tarihinde Rusya’ya savaÅŸ açtı. Lehistan’da krala karşı çıkan soylular Osmanlı Devleti’nin yanında yer aldılar. BirleÅŸik Krallık da Rus donanmasına danışmanlar göndererek Rusya’nın yanında yer aldı.

Savaşın Olduğu Cepheler

Savaşın baÅŸlamasıyla Lehistan 3 büyük kuvvet (Prusya, Avusturya ve Rusya) tarafından kıskaca alındı. Rus generali Aleksandr Suvorov Leh ordusunu 23 Mayıs 1771 tarihinde Lanckorona’da, 23 Kasım 1771 tarihinde de Stolowice’de yendi. Böylece Lehistan’daki savaÅŸ sona erdi. Kazandığı bu zaferlerle yıldızı parlayan Suvorov Osmanlı cephesine gönderildi.

Kırım Hanı Kırım Giray Åžubat 1769’da Güney Rusya’ya baÅŸarılı akınlar yaptı. Sadrazam YaÄŸlıkçızade Mehmed Emin PaÅŸa 1 Mayıs 1769’da ve sadrazam Moldovancı Ali PaÅŸa 12 AÄŸustos 1769’da iki baÅŸarılı Hotin seferi yaptılar. Fakat Kırım Giray’ın ölümünden sonra Rus orduları Kırım’a girdiler. Yeniçerilerin artan baÅŸarısızlıkları ve emre karşı çıkmaları gibi nedenlerle Ruslar Eflak ve BoÄŸdan’a girdiler. 21 Eylül 1769 tarihinde de Hotin’i ele geçirdiler. Ruslar Osmanlı Devletini içten çökertmek için Mora Yarımadasındaki Rumlar arasında ayaklanma çıkarttılar. Kaptan-ı Derya Mandalzade Hüsameddin PaÅŸa 9 Nisan 1770 tarihinde Mora Yarımadasına bir çıkartma yaparak bu ayaklanmayı bastırdı.

Sakız adası açıklarında Osmanlılarla Ruslar arasında yapılan deniz savaşı (1770)

Ancak Osmanlıların Balkanlarda Rusya karşısındaki yenilgileri devam etti. Rus kumandanı Petro Rumyantsev 7 Temmuz 1770’de Prut nehrinin bir kolu olan Larga nehri boylarında Kartal ovasinda yapılan bir savaÅŸta Osmanlı yeniçerileri ve Kırım tatarları büyük bir yenilgiye uÄŸrattı. Rus birlikleri Ä°smail, Akkerman, Bender kalelerini ellerine geçirdiler.

Ayrıca Çariçe II. Katerina Aleksey Grigoryeviç Orlov komutasındaki Rus donanmasını Baltık Denizi’nden Akdeniz’e gönderdi. Ä°lk defa Akdeniz’e savaÅŸa giren Rus donanması Ä°zmir yakınlarında ÇeÅŸme burnu ile Sakız adası arasında Osmanlı donanmasıyla savaÅŸa tutuÅŸtu. 5-7 Temmuz 1770 tarihleri arasında yapılan bu savaÅŸta Rus donanması Osmanlıları büyük bir yenilgiye uÄŸrattı. Bu olaydan sonra Rus donanması 1770 -1774 yılları arasında 5 yıl daha Ege Denizi’nde kaldı. Bilinmeyen nedenlerle 2 Kasım 1772 ve 9 -10 Haziran 1774 tarihlerinde iki kez daha ÇeÅŸme Limanı’na gelerek kaleyi ve ÅŸehri tekrar topa tuttu.

Osmanlı orduları 2 AÄŸustos 1771’de Özi (Kırım), 12 Eylül 1771’de Yerköy (BoÄŸdan), 29 Haziran 1773’te Silistre (BoÄŸdan), 20 Ekim 1773’te Varna’da bazı zaferler kazanıldılar. Ancak 1774 yılında Rumyantsev’in komutası altında tekrar saldırıyla geçen Rus ordusu Tuna nehrini geçerek Åžumnu’ya doÄŸru ilerlemeÄŸe baÅŸladı. Bu sırada Osmanlı tahtı el deÄŸiÅŸtirmiÅŸ, III. Mustafa’nın yerine kardeÅŸi I. Abdülhamit geçmiÅŸti. Sadrazam Muhsinzade Mehmed PaÅŸa Rus ordusunu karşılamak üzere yeniçeri AÄŸası YeÄŸen Mehmed PaÅŸa kumandasında gönderdiÄŸi bir ordu Kozluca’da Rumyantsev’in ordusuna yenildi. Rumyantsev bu baÅŸarıdan sonra Åžumnu’ya kadar ilerledi.

Çariçe II. Katerina’nın Osmanlıları yenmesini gösteren temsili bir tablo (Stefano Torelli 1772)

Savaşın Sonuçlanması

21 Temmuz 1774 tarihinde tahta yeni geçmiÅŸ olan Osmanlı padiÅŸahı I. Abdülhamit Küçük Kaynarca AntlaÅŸmasını imzalayarak savaÅŸa son verdi. Bu antlaÅŸmayla Kırım’a bağımsızlığı verildi. Ama Rusya’nın asıl amacı bağımsız olan Kırım’ı kısa bir süre sonra topraklarına katmaktı. 9 yıl sonra 1783 yılında Rusya Kırım’ı resmen kendine baÄŸladı. Kısa bir süre sonra da Ruslarla Osmanlılar arasında tekrar savaÅŸ çıktı.

Kaynak: Kadim Dostlar ™ Forum

Bu içerik 28.05.2010 tarihinde Hale tarafından, Büyük Osmanlı Ä°mparatorluÄŸu bölümünde paylaşılmıştır ve 1382 kez okunmuştur. Bu içeriğin devamında incelemek isteyebileceğiniz 2 adet mesaj daha bulunmaktadır.

1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı | Sonucunda Ukrayna\'nın Güneyi Kuzey Kafkaslar Ve Kırım Rusya\'nın Eline Geçmesi İle Osmanlıların Yenik Düştüğü Savaş – Savaşın Sonucu Olan Küçük Kaynarca Antlaşması orjinal içeriğine ulaşmak için tıklayın ...